" نوزاد به فطرت پاك زاييده می‏شود ليكن پدر و مادر ممكن است او را
يهودی يا نصرانی كنند " .
در سرشت هر موجودی كه از مسير اصلی خود منحرف گرديده است كششی وجود
دارد كه او را بسوی حالت اوليه باز می‏گرداند . به اصطلاح فلاسفه ، در هر
طبيعت كه گرفتار قسر گردد ، ميلی برای رجعت به حالت طبيعی پديد می‏آيد
، يعنی هميشه در جهان نيروی گريز از انحراف و توجه به سلامت و صحت‏
حكمفرماست . اينها شواهدی از چيرگی رحمت بر غضب است . وجود مغفرت‏
نيز از همين اصل ناشی می‏شود .

رحمت عام

اصل مغفرت ، يك پديده استثنائی نيست ، يك فرمول كلی است كه از
غلبه رحمت در نظام هستی نتيجه شده است . از اينجا دانسته می‏شود كه‏
مغفرت الهی ، عام است و همه موجودات را - در حدود امكان و قابليت‏
آنها - فرا می‏گيرد . اين اصل در فوز به سعادت و نجات از عذاب ، برای‏
همه رستگاران مؤثر است ، لهذا قرآن كريم می‏فرمايد :
« من يصرف عنه يومئذ فقد رحمه »( 1 ) .
" هر كس كه در آن روز از عذاب خدا نجات يابد ، مشمول رحمت خدا
قرار گرفته است " .
يعنی اگر رحمت نباشد ، عذاب از احدی برداشته نمی‏شود .
رسول اكرم ( صلی الله عليه و آله و سلم ) در خطبه‏ای كه در اواخر عمر
شريفشان برای مسلمين ايراد فرمودند ، اين نكته را گوشزد فرمودند كه برای‏
نجات و رستگاری ، دو عامل و دو ركن اساسی وجود دارد : عمل و رحمت .
قسمتی از آن خطبه اين است :
« ايها الناس انه ليس بين الله و بين احد نسب و لا امر يؤتيه به خيرا
او يصرف عنه »

پاورقی :
. 1 انعام / . 16

233