خلاصه از بحث طولانی و شايد خسته كنندهای كه در اين بخش داشتيم ، پاسخ اشكالتبعيضها و تفاوتها بدين نحو خلاصه میشود : . 1 جهان هستی با يك سلسله نظامات و قوانين ذاتی و لا يتغير ادارهمیشود و به موجب آن هر شیء و هر پديده ، مقام و مرتبه و موقع خاصی دارد، تغيير و تبديل را در آن راه نيست . . 2 لازمه نظام داشتن هستی ، وجود مراتب مختلف و درجات متفاوت برایهستی است و همين مطلب منشأ پيدايش تفاوتها و اختلافها و پيدايشنيستيها و نقصها است . . 3 تفاوت و اختلاف ، آفريده نمیشود ، بلكه لازمه ذاتی آفريدگان میباشد، و اين پندار خطاست كه كسی گمان كند آفريدگار ، ما بين موجودات ،تبعيضی روا داشته است . . 4 آنچه نقض بر عدالت يا حكمت میتواند باشد ، تبعيض است نهتفاوت ، و آنچه در جهان وجود دارد تفاوت است نه تبعيض . |