اگر از انسان عمل خيری با همه شرايط حسن فعلی و فاعلی صادر شود و از طرفديگر انسان در برابر حقيقت ، خصوصا حقيقتی كه از اصول دين بشمار میرودلجاج ورزد و عناد به خرج دهد ، در اين صورت آيا آن عمل كه در ذات خودخير و ملكوتی و نورانی بوده و از جنبه بعد الهی و ملكوتی نقصی نداشته ،به واسطه اين لجاج و عناد و يا به سبب يك حالت انحرافی روحی ديگرنابود میگردد يا نه ؟ در اينجا مسأله " آفت " مطرح است . ممكن است عملی ، هم دارای حسن فعلی باشد و هم دارای حسن فاعلی ، و بهتعبير ديگر هم پيكر صحيح داشته باشد و هم روح و جان سالم ، هم از وجههملكی و طبيعت خير باشد و هم از وجهه ملكوتی ، ولی در عين حال از نظرملكوتی به خاطر آفت زدگی تباه و پوچ گردد ، همچون بذری سالم كه در زمينمساعد پاشيده میشود و محصول هم میدهد ولی قبل از اينكه مورد استفاده قرارگيرد دچار آفت میگردد ، ملخ يا صاعقهای آن را نابود میسازد . قرآن كريماين " آفت زدگی " را " حبط " مینامد . " آفت زدگی " اختصاص به كفار ندارد ، در اعمال نيك مسلمانان نيزممكن است پيش آيد . ممكن است يك مسلمان مؤمن ، در راه خدا و برای خدابه فقير مستحقی صدقه بدهد و صدقه او مورد قبول واقع گردد ولی بعد آن رابا منت گذاشتن بر او و يا با نوعی آزار روحی ديگر به او ، نيست و نابودگرداند و تباه سازد . قرآن كريم میفرمايد : « يا ايها الذين آمنوا لا تبطلوا صدقاتكم بالمن و الاذی »( 1 ) ." ای كسانی كه ايمان آوردهايد صدقات خويشتن را با منت نهادن و آزاررساندن باطل نكنيد " . يكی ديگر از آفات اعمال خير " حسد " است ، چنانكه فرمودهاند :« ان الحسد ليأكل الحسنات كما تأكل النار الحطب » ( 2 ) . " حسد ورزيدن اعمال خير انسان را میبلعد و میخورد آنچنانكه هيزم ،آتش را " . يكی ديگر از آن آفات ، " جحود " يعنی حالت " ستيزه گری " باحقيقت است . جحود يعنی اينكه آدمی حقيقت را درك كند و در عين حال باآن مخالفت كند . به پاورقی : . 1 بقره / . 264 . 2 بحار الانوار ، چاپ آخوندی ، ج 15 ، قسم سوم ص 132 - 133. |