لازمه عمل توست عقوبتی است كه صد در صد عقوبت است . نكبتهای واقعی همان نتايج و آثار اعمال انسان است ، و در مورد همينآثار و نتايج و عقوبتهاست كه قرآن میفرمايد : « و ما ظلمناهم و لكن كانوا انفسهم يظلمون »( 1 ) . " اين ستمها را خودشان به خودشان روا داشتند نه ما " . روسو كتابی دارد به نام " اميل " كه در فن تربيت كودك نوشته است ،كتاب جالبی است ، اميل نام كودك فرضی و افسانهای است كه وی در كتابخود او را تحت تربيت خود قرار میدهد و به پرورش همه جنبههای جسمی وروانی او توجه میكند . در همه موارد ، ايده روسو اين است كه اميل را درحال ممارست با طبيعت و پنجه در پنجه طبيعت و در دامن سختيها پرورشدهد . وی معتقد است كه بدبخت ترين كودكان ، آنهايی هستند كه والدين آنها ،آنها را در ناز و نعمت پرورش میدهند و نمیگذارند سردی و گرمی دنيا رابچشند و پستی و بلندی جهان را لمس كنند . اين گونه كودكان در مقابلسختيها حساس میشوند و در مقابل لذتها بی تفاوت ، همچون ساق نازك يكدرخت كوچك در مقابل هر نسيمی میلرزند و كوچك ترين حادثه سوئی آنان راناراحت میكند تا جايی كه يك حادثه كوچك ، آنان را به فكر خودكشیمیاندازد ، و از آن طرف ، هر چه موجبات لذت به آنها داده شود به هيجاننمیآيند و نشاط پيدا نمیكنند . اينگونه انسانها هرگز طعم نعمتها را دركنمیكنند ، گرسنگی نچشيده اند تا مزه غذا را بفهمند ، بهترين غذاها برایايشان كم ارجتر و كم لذت تر از نان جوينی است كه يك بچه دهاتی میخورد. صادق هدايت چرا خودكشی كرد ؟ يكی از علل خودكشی او اين بود كه اشرافزاده بود . او پول توجيبی بيش از حد كفايت داشت اما فكر صحيح و منظمنداشت . او از موهبت ايمان بیبهره بود ، جهان را مانند خود بوالهوس وگزافه كار و ابله میدانست . لذتهايی كه او میشناخت و با آنها آشنا بودكثيف ترين لذتها بود ، و از آن نوع لذتها ديگر چيز جالبی باقی نماندهبود كه هستی و زندگی ، ارزش انتظار آنها را داشته باشد . او ديگرنمیتوانست از جهان ، لذت ببرد . بسيار كسان ديگر مانند او فكر منظمنداشته و از موهبت ايمان هم بی بهره بودهاند ، اما مانند او سير واشراف زاده پاورقی : . 1 نحل / . 118 |
