چرا اصول ديالكتيك را منطق مینامند ؟ اينها يك سلسله اصول را بنام منطق مینامند ، كه اين كار هم از هگلشروع شده است مثل اصل حركت ، اصل تضاد ، اصل تأثير متقابل اشياء دريكديگر ، اصل جهش . اين سؤال پيش میآيد كه چرا اينها را منطق مینامند وحال آنكه اينها فلسفه است نه منطق ، مثلا بحث حركت فلسفه است و ربطیبه منطق ندارد . جوابش اينستكه اينها را از آن جهت منطق میگويند كهاينها در نهايت امر منتهی میشود به طرز تفكر ، و اينكه انسان چنين بايدفكر كند . منطق ، معيار و ابزار درست فكر كردن است ، میخواهند بگوينداگر كسی چنين طرز تفكری داشته باشد ، طرز تفكر او صحيح خواهد بود ، و اگرچنين طرز تفكری نداشته باشد ، از اول متد فكر و طرز ديدش درباره اشياءغلط خواهد بود . پس منطق ، در واقع مثل عينك ديدی است كه انسان به چشم میزند ، وبايد يك عينكی به چشم بزند كه اشياء را درست ببيند ، اسم چنين عينكی رامنطق گذاشتهاند . [ اكنون ببينيم كه ريشه لغوی و تاريخچه كلمه ديالكتيك چيست ] :لغت ديالكتيك : مشروحترين كتابی كه ما درباره لغت ديالكتيك و اصطلاحاتی كه اين كلمهدر طول تاريخ پيدا كرده است ديدهايم كتاب " ديالكتيك " پل فولكيهاست . اين كلمه مثل اكثر كلمات فلسفی اروپائی يك كلمه يونانی است .ريشه يونانيش را اينطور دست ميدهد ، ميگويد : كلمه ديالكتيك ، در اصلاز كلمه يونانی مشتق شده است كه در اصل دو معنی داشته يكی خود كلمه ياگفتار ، ديگری دليل ، و اين دوتا با همديگر خيلی نزديك هم هست ، چونانسان با كلمه و لفظ دليل میآورد . و بعضيها در همان سابق ماترياليسمديالكتيك را ماديت گفتگوئی ترجمه میكردند ، و اينرا از همان ريشهيونانيش كه بمعنای گفتگو است گرفته بودند ، در صورتيكه در اين معنایجديدی كه پيدا كرده ، مسلما گفتگو در آن نيست . و بعضی هم ماترياليسمدليلی ترجمه كرده بودند ، به اعتبار جزء ديگر از معنای قديمش كه دليلبود . پيشوند " ديا " معنای مقابله و معارضه را ميدهد ، و به همين جهت هممسلمين آنرا جدل ترجمه كردهاند ، و از اينجا ديالكتيك ، رد و بدل كردندليل و گفتگو و مباحثه را معنی ميدهد . وقتی آنرا بصورت صنعت بكارببريم معنای آن مذاكره و صحبت و مجادله كردن است ، و وقتی آنرا بصورتصنعت بكار ببريم معنايش آن چيزی است كه مربوط به مباحثه و مخصوصامباحثه بين الاثنين باشد ، يعنی فن مباحثه و مجادله . از اين رو اگر ازنظر لغوی اين كلمه را مورد دقت قرار دهيم ، معنای آن فن گفتگو است ولیغرض |