تاريخ اينها وجود دارد كه در دو مورد پيش می‏آيد كه اينها نتوانسته‏اند .
جواب بدهند . يكی اينكه : روی اصول ديالكتيك كه حركت را معلول تضاد
می‏دانند و تضاد را مقدم بر حركت می‏دانند [ معتقدند كه ] هر تغييری معلول‏
تضاد درونی است ، منتهی در مسئله ماترياليسم تاريخی می‏گويند در درجه اول‏
ابزار توليد تكامل پيدا می‏كند با تكامل ابزار توليد ، تضاد برقرار می‏شود
با برقراری تضاد ميان اين دو ، ناچار روابط توليدی خودش را هماهنگ‏
می‏كند با ابزار توليد ( كه اين دوتا را در مجموع وجه توليد يا ساخت‏
اقتصادی اصطلاح می‏كنند ) و بعد می‏گويند : هر جامعه‏ای متناسب با روابط
توليدی كه دارد كه همان روابط اقتصادی است كه ميان افراد است ، يك‏
روبنای اجتماعی دارد كه تأسيسات اجتماعی باشد . وقتی كه ابزار توليد
اقتضا می‏كند روابط توليدی جديد را و روابط جديد اقتضا می‏كند يك روبنای‏
جديد را ، اينجاست كه جامعه به دو بخش منقسم می‏شود ، گروهی كه منتفع از
وضع سابق هستند و گروهی كه می‏خواهند جامعه را به پيش ببرند چون وابسته‏
به ابزار جديد هستند .
در اينجا ، يك اشكال [ ديگر ] هست و آن اينكه : اينها و ديگران دوره‏
اول زندگی بشر را بطور اشتراك می‏دانند ، حتی آقای طباطبائی هم از آيه "
« كان الناس امة واحدش »" همين مطلب را استنباط می‏كنند ، كه انسان در
ابتدا غير از اين نمی توانسته باشد و لهذا شريعت و قانون به نظر ايشان‏
از زمان حضرت نوح ( ع ) پيدا شده است و پيش از آن معارف ، از قبيل‏
توحيد و معاد و اينها بوده ولی وضع بشر از نظر روابط اجتماعی اقتصادی‏
وجود يك قانونی كه حاكم بر آنها باشد نداشته است . اينها می‏گويند :
دوره اول دوره گردآوری خوراك بوده است ، يعنی بشر در آن دوره مانند
پرندگان زندگی می‏كرده و از مواد غذائی موجود طبيعت استفاده می‏كرده است‏
و خودش توليد نمی كرد ، و غذای اضافی اساسا وجود نداشته است و زمينه‏
برای استثمار يك فرد از محصول و كار كرد فرد ديگر وجود نداشته است ،
بعد بشر از آن دوره به دوره كشاورزی می‏رسد و كشف می‏كند كه می‏تواند
محصولات طبيعت را با عمل خويش تكثير كند ، و مسلما اين انتقال در اثر
تجربه حاصل شد و ارتباطی به تكامل ابزار توليد ندارد ، و ابزار توليد
اقتضا نكرد كه بشر از دوره‏ای به دوره ديگر منتقل بشود بلكه خود ازدياد
تجارت بشر سبب آن بوده است .
حالا ، چه اينكه ابزار توليد سبب بود و يا چيز ديگر ، قدر مسلم اين‏
است كه تضاد طبقاتی وجود نداشته است ، و با اينكه تضاد طبقاتی وجود
نداشته است شروع تاريخ بشر به چه نحو بود ؟ اولين دوره از كجا شروع شد ؟
با اينكه شما تاريخ بشر را محصول كشمكش می‏دانيد ؟ ( 1 )

پاورقی :
1 - سؤال : اگر اينها در مورد خلقت انسان چيزی شبيه حرف الهيون بزنند
و قائل به آدم و حوائی باشند كشمكش درست نمی شود ؟
جواب : تضاد آدم و حوا كه تضاد طبقاتی نبود !
سؤال كننده : بعد كه به هابيل و قابيل رسيد كه طبقاتی شد . >

235