با اين بىتفاوتىها و سست عنصرىها هيچ كارى از شما ساخته نخواهد گشت
ما كه در زمان پيامبر اكرم ( ص ) به هدف اعلاى خود رسيديم ، به سه عامل اساسى مستند بوديم :
عامل يكم مشيت خداوندى كه ميخواست در روى زمين پيامبرى را مبعوث نمايد كه جهانيان را از حيرت و ضلالت و فقر و نادانى و تعصبهاى احمقانه نجات داده و آنانرا به مسير « حيات معقول » هدايت فرمايد . اين مشيت
[ 218 ]
خداوندى چنين خواسته بود كه آخرين مشعل فروزان دين الهى را سر راه كاروان بشرى نصب و مردم را از سرگشتگى در تاريكىهاى گمراه كننده زندگى طبيعى محض برهاند .
عامل دوم اخلاص شديد كسانى بود كه به پيامبر اعظم ايمان آورده و او را بعنوان نماينده واقعى خدا در روى زمين پذيرفته بودند . اين اخلاص بحدى موجب رشد مسلمانان گشته بود كه آنان از هر چيزى در دنيا صرفنظر نموده ،
جز مشيت خداوندى را كه استقرار دين الهى در روى زمين بود ، نميخواستند .
لذا روابط خويشاوندى و ديگر پيوستگيهائى كه مردم مسلمان با يكديگر داشتند ، دگرگون گشته و در پرتو يك نظام الهى در مسير دين فطرت قرار گرفتند .
ملاك زشتىها و زيبائىها و نيكيها و بديها و دوستىها و دشمنىها ، مفاهيم جاهلى خود را از دست داده بر حقايقى تكيه كرد كه اشباع كننده هر دو بعد مادى و معنوى انسانها گشت . همه اين انقلابات و دگرگونيها معلول اخلاص شديد به مكتبى جاودانى بود كه پيامبر اكرم ( ص ) بر آنان عرضه فرمود .
عامل سوم كوشش و تلاش فوق تصور بود كه در دنبال دو عامل مزبور درخت برومند اسلام را سرسبز و با طراوت نمود .
اگر كمترين نقض و اختلالى در يكى از عوامل سهگانه روى ميداد ، نه اسلامى مطرح بود و نه حقيقتى بنام ايمان . امروزه آن عامل يكم كه مشيت خداوندى براى بقاء و دوام اسلام در روى زمين است ، مانند آنروز ، ثابت و در جريان است ، زيرا خداوند سعادت شما مردم را و آيندگان را مانند سعادت مردم دوران پيامبر اسلام ميخواهد و تفاوتى در اين مشيت الهى ميان ديروز و امروز و فردا نيست . آنچه كه شما را از مسلمانان زمان پيامبر جدا ميكند و آنچه كه موجب حركت نزولى شما مسلمانان اين دوران گشته است ، مربوط به عامل دوم و سوم است كه شما آنها را از دست دادهايد . كو آن اخلاص شديد كه مسلمين را در راه حقيقت از همه علايق و روابط حيات با طبيعت و انسان
[ 219 ]
قطع نموده علايق و روابط فطرى و عقلائى سالم را جانشين آنها بسازد ؟ كجا است آن كوشش و تلاش فوق تصور كه مسلمانان را پارسايان شب زندهدار و شيران نيرومند روز نموده و شرق و غرب دنيا را براى آنان مانند آشيانهاى كه با دست خود ساخته بودند ، نموده بود ؟ شما امروز در سير نزولى حركت ميكنيد و نميدانيد كه نزول پس از چنان صعود تكاملى ، چه عواقبى وخيم در پى خواهم داشت . شما امروز از اين رويدادها و وقايع و نگرشهاى احمقانهاى كه به زندگى داريد ، خون خواهيد دوشيد و ندامت كشنده بدنبالش .
[ 221 ]