فقط خدا است كه هيچ كارى او را از كار ديگر باز نميدارد
آن زمان كه پيش بينى آن زمان
تو پس خود كى بينى اين بدان
حق محيط جمله آمد اى پسر
وا ندارد كارش از كار دگر
مولوى مقتضاى احاطه مطلقه الهى بر جهان هستى و همه رويدادهائى كه بطور عرضى و طولى در اين جهان بوقوع مىپيوندند ، همين است كه در مطلب فوق آمده است . در صورتيكه ديدگاه انسانى همواره با موضع گيريها و وسائل درك و مشخصات هدف گيريها و خواستههاى او بسته مىشود و نمىتواند از آن چارچوبهاى كه امور مزبوره بوجود آوردهاند تجاوز نمايد . و همين محدوديت
[ 33 ]
ديدگاه است كه مانع صادر كردن حكم مطلق درباره خارج از منطقه ديدگاه مىباشد و همچنين همين محدوديت موضع گيريها است كه از توسعه اراده و تصميم به بيرون از منطقه موضعگيرى خاص جلوگيرى مينمايد .
در تفسير اين خطبه تذكر به بعضى از حوادث بسيار مهم كه در مسير امير المؤمنين بشام اتفاق افتاده است ، از نظر بيان شخصيت آنحضرت بسيار مفيد و آموزنده مىباشد . اين حوادث را با كمال دقت مورد تحليل و بررسى قرار بدهيد ، تا ببينيد : على ( ع ) چه كسى بوده و « حيات معقول » او چه بوده كه بايد سر مشق زندگى ما قرار بگيرد .
