ضرورت حياتى تعليم و تربيت براى تفكيك حق از باطل
ماداميكه اهميت تعليم و تربيت براى تفكيك حق از باطل به مردم جوامع اثبات نشود و ماداميكه گردانندگان جوامع عامل سازنده تعليم و تربيت را بطور جدى از نظر اهداف و طرق مناسب آنها ، در متن اداره اجتماع قرار ندهند ، نه تنها كوششها و تكاپوهاى رهبران و پرچمداران اخلاق و پيشتازان مذهب انسان ساز عقيم و بىنتيجه خواهد ماند و نه تنها كارى از دست كوشندگان بهداشت روانى و اصلاح روانى انسانها از طرق علمى بر نخواهد آمد ، بلكه هر روزى كه بر تاريخ بشرى خواهد گذشت ، دردهاى پيچيدهترى بر دردهاى خود خواهد افزود . اين بهانه كه مردم معمولا از تشخيص حق و باطل عاجزند و درك و فهم آنان ناتوانتر است از اينكه حق و باطل را تشخيص بدهد و فريب معجونهاى آميخته از حق و باطل را نخورد ، يك بهانه فريبنده است كه اگر در حالات معتدل ذهنى و روانى در اين بهانه بنگرند و آنرا تحليل نمايند ،
خود فريبى خود را كاملا احساس خواهند كرد . اين مدعا صحيح است كه اگر به عامل سازنده تعليم و تربيت براى تفكيك حق اهميت حياتى قائل ميشدند ،
مردم با كمال اشتياق به زندگى با مبانى حق كه در اعماق درونشان زبانه ميكشد ، براى تشخيص حق از باطل ميكوشيدند و در اين كوشش با آنهمه
[ 113 ]
استعدادهاى متنوع كه در تشخيص واقعيات دو قلمرو انسان و جهان از خود بروز دادهاند ، قطعا و قطعا موفق ميگشتند . مخصوصا با نظر به اينكه دو نيروى فوقالعاده عالى عقل و وجدان و حقايق بسيار عالى و سازندهاى كه بوسيله پيامبران الهى و اولياء اللّه و حكماى راستين همواره در اختيار انسانها بوده و ميتوانند بهترين بهرهبردارى را از آنها بنمايند . ميتوان با كمال صراحت ادعا كرد كه مردم جوامع امروزى ما از تبليغات گوناگون سياسى و اقتصادى كه ساخته شده انسانهاى گسيخته از متن مردمند تغذيه مغزى و روانى ميشوند ،
نه از حقايق . اين جمله را از اريش فروم 1 بخاطر بسپاريم « واقعيتهاى كنونى حقيقت نيستند ، بلكه ساخته و پرداخته تبليغات ميباشند » .
-----------
( 1 ) جامعه سالم اريش فروم ترجمه آقاى اكبر تبريزى .
[ 115 ]
