اصل چهارم
مديريت حيات معقول عبارت است از تدبير و توجيه اجتماع به بهترين هدف مادى و معنوى . اين مديريت با هر عنوانى از عناوين سياسى كه باشد ، درباره همه گفتارها و كردارهايش مسئول است [ ولست فوق ان اخطىء [ 1 ] . . . ] ضد مكتب ماكياولى است . مكتب ماكياولى چه معنا مىدهد ؟
اين مكتب انسان و شئون او را در راه رسيدن سياستمدار به هدف خويشتن ،
« چيز » مىداند نه « كس » . اين مكتب كه بيانيه سياسى تنازع در بقاء است ، هيچ اصل و قانونى را جز آنچه كه كمك به وصول سياستمدار به هدف خود نمايد ،
نمىپذيرد ، به همين جهت است كه ممكن است فرياد عدالت و آزادى و انسانيت به راه بياندازد و مقصودى جز ريشهكنكردن همان پديدهها نداشته باشد .
در حيات معقول هيچ هدفى براى سياست و سياستمدار بالاتر از جانهاى آدميان كه در گذرگاه كمال در حركتند وجود ندارد ، مگر آن جانداران انساننما كه جانهاى آدميان را ارج نمىنهند و خود را هدف و آنان را وسيله خواستهاى خودخواهانه خود تلقى مىكنند .
