تفسير عمومى خطبه پنجاه و ششم

تذكر در نسخه آقاى دكتر صبحى صالح جمله اول كه عنوان خطبه طرح شده است ، مربوط به نظر شخصى او است ، زيرا اين جمله كه امير المؤمنين ( ع ) در صفين مردم را دستور به صلح داده است ، در هيچ موقعى چنين دستورى صادر نفرموده است ، بلى ، چنانكه در خطبه گذشته ديديم ، در آغاز جنگ ،

در شروع به نبرد تأخير فرموده‏اند ، نه براى صلح و نه براى ترس از مرگ و نه براى شك در غائله صفين كه با قاطعيت تمام جنگ را ضرورى ميديدند .

2 ، 7 و لقد كنّا مع رسول اللّه صلّى اللَّه عليه و آله نقتل آبائنا و أبنائنا و إخواننا و أعمامنا ، ما يزيدنا ذلك إلاّ إيمانا و تسليما و مضيّا على اللّقم و صبرا على مضض الألم و جدّا في جهاد العدوّ ( ما در حضور رسولخدا ( ص ) بوديم ، پدران و فرزندان و برادران و عمو هاى خود را ميكشتيم و اين جنگ و كشتار با نزديكترين اشخاص براى ما جز ايمان و تسليم و حركت در راه روشن و بردبارى در برابر نيش‏هاى دردآگين و كوشش در جهاد با دشمن نميافزود ) .

[ 180 ]