تسخير يك ارادهای بوده است . مسأله هدايت از اين مهمتر است ، مربوطبه كار اشياء است ، مربوط به كار موجودات است ، يعنی موجودات پس ازساخته شدن ، كاری كه میكنند عجيب است . اين كار نشان میدهد كه يك چيزديگری ، يك نوری ، يك جاذبهای هر چه میخواهيد اسمش را بگذاريد وجوددارد كه او را در كار خودش هدايت و رهبری میكند . اين هم يك مطلبیاست كه قرآن مجيد روی آن جداگانه تكيه كرده است و اين را ما جز در قرآندر جای ديگر سراغ نداريم كه ميان نظم و هدايت تفكيك كرده باشد يعنی بهعنوان دو دليل ذكر كرده باشد . مجموعا در چهار آيه از آيات قرآن هست كهايندو پهلوی يكديگر به عنوان امر جداگانه قرار گرفتهاند . يكی آن آيهایكه از زبان حضرت موسی دارد كه وقتی فرعون سؤال كرد : " « من ربكما ياموسی »" جواب داد : " « ربنا الذی اعطی كل شیء خلقه ثم هدی »" ( 1) پروردگار ما آن كسی است كه هر چيزی را آنچنانكه شايسته است آفريدهاست ، در خلقت آنچه را كه احتياج داشته به او داده است . اين ، هماننظم ساختمانیاش را بيان میكند . " ثم هدی " بعد هم او را در راه خودشهدايت كرده است . اين امری جداگانه است . در سوره " سبح اسم " هم بهاين عبارت میخوانيم : " « سبح اسم ربك الاعلی ، الذی خلق فسوی ، و الذیقدر فهدی »" ( 2 ) تسبيح كن ، تنزيه كن نام پروردگار والای خود را ( يانام والای پروردگار خود را ) هر دو جور میشود گفت كه حالا وارد بحثشنمیشويم " « الذی خلق فسوی »" آن كه آفريد و معتدل آفريد " « و الذیقدر فهدی »" و آن كه اندازهگيری كرد و سپس هدايت كرد موجودات را .از زبان ابراهيم ( ع ) نقل میكند : " « الذی خلقنی فهو يهدين »" ( 3) خدای من آن است كه مرا آفريده است و من را هدايت میكند . به هدايت، جداگانه تمسك كرده است . در اولين آياتی هم كه بر پيغمبر اكرم ( صلی الله عليه وآله ) نازل شد ،باز ايندو منتها در خصوص انسان توأم ذكر شده است : " ²اقرا باسم ربك الذی خلق ، خلق الانسان من علق ، اقرأ و ربك الاكرم" . تا اينجا اصل خلقت است . پاورقی : . 1 طه / . 50 . 2 اعلی / 1 - . 3 . 3 شعراء / . 78 |