تقريبا ثابت شد كه ماده قابل تبديل به انرژی است و اينشتين فرمول‏
معروف خود را بيان كرد : " mc 2 = E " اندازه انرژی مساوی است با
مقدار ماده ضرب در مجذور سرعت نور . اساس انرژی اتمی يا راكتورهای‏
اتمی نيز همين مسأله تبديل ماده به انرژی است . بنابراين ماده به انرژی‏
تبديل می‏شود به اين معنا كه از هسته ماده ذراتی بيرون می‏آيد و اينها توأم‏
با سرعت‏اند و بنابراين دارای انرژی هستند . اين انرژی به صورت حرارت‏
يا به صورتهای ديگری درمی‏آيد كه برای ما قابل استفاده هستند . در خورشيد
و ثوابت ديگر هم تبديل ماده به انرژی به اين معناست كه از هسته اتمهای‏
نسبتا سنگين ، ذرات نسبتا كوچكی ( اشعه آلفا يا بتا يا گاما ) تشعشع‏
می‏كند و اين انرژی به صورت حرارت درمی‏آيد و اين انرژی هسته‏ای منشأ تمام‏
انرژيهای ديگر است . اما اينكه آيا اين نظريه‏ها برای تفسير پيدايش عالم‏
كافی است يا علاوه بر اينها حساب و تقديری هم در كار است ، مسأله‏ای‏
است كه به فلسفه مربوط می‏شود و از حدود علم خارج است . آنچه مسلم است‏
قابليت تبديل ماده به انرژی است . عكس آن ( يعنی تبديل انرژی به ماده‏
) هم در اين اواخر حاصل شده است ، يعنی انرژی هم به ماده ( نه به معنای‏
اتم ، بلكه ذرات تشكيل دهنده اتم مثل پزيتون و الكترون ) تبديل می‏شود .
استاد : من يكی دو سؤال داشتم كه يكی را همين آخر خودتان فرموديد .
خواستم بگويم اينكه می‏گويند ماده - به همين معنا - به انرژی تبديل می‏شود
، عكس آن هم هست يا نه ؟
- بله ، انرژی هم به ماده تبديل می‏شود .
استاد : اين باز بايد توضيح داده شود . ديگر اينكه آيا فرق اين عناصری‏
كه راديواكتيو هستند با غير اينها اين است كه اينها خود به خود فعاليت‏
تشعشعی دارند ولی آنها را می‏شود با وسايل مصنوعی به همين حالت درآورد ؟
يا نه ، آنها امكان ندارد به اين حالت در بيايند ؟
- هر دو قسم آن وجود دارد ، يعنی بعضی از مواد هستند كه نمی‏شود آنها را
به صورت راديواكتيو درآورد ، ولی بعضيها هم هستند كه می‏شود آنها را به‏
صورت راديواكتيو درآورد ، يعنی راديواكتيويته مصنوعی هم می‏شود داشت .
استاد : بنابراين در واقع نمی‏شود گفت كه از نظر علم امروز ماده‏ای وجود
دارد كه

182