اينجا كه گفتيد " اين عضو برای اينكه كمبود را برطرف كند ، اين كار را
می‏كند " همين " برای " را كه دخالت داديد ، همان اصل هدايت است .
- سديم ، پتاسيم و مواد ديگری در بدن وجود دارد كه اينها كم و زياد
می‏شوند . كمبود يكی باعث می‏شود كه آن چيزی كه زياد شده ، برای اينكه‏
ترميم بكند ، خودبه خود عمل شيميايی انجام می‏دهد . حالا ما اسم آن را از
روی تنگی قافيه " حس " می‏گذاريم .
استاد : همان حرفی كه در ساختمان موجودات بود كه فرض تغييرات تصادفی‏
نمی‏توانست آن را توجيه كند ( در اينجا هم صادق است ) . شما در طرز كار
اين اشياء ببينيد كه آيا حركات بی‏هدف ، يعنی حركتی كه اين ( شی‏ء ) بكند
بدون اينكه توجه به هدف داشته باشد ، می‏تواند صورت بگيرد يا نه ؟ پس‏
اين در كارش هدف دارد . طرز كار ، توجه به هدف را نشان می‏دهد . اگر
ساختمان فقط ماشين باشد ، سازنده ماشين در ساختن آن هدف داشته است ،
اما خود ماشين در كار خودش هدف ندارد . البته من اين را قبول می‏كنم كه‏
ماشين را هم می‏شود طوری كامل ساخت كه كارش در يك حدودی شبيه به كار
موجودات هدفدار بشود ، اما نه در اين كارهای خارق‏العاده از قبيل انطباق‏
با محيط كه هرجايی متناسب با خصوص همان جا اين كار را انجام دهد . حالا
در عين حال روی آن مطالعه كنيد ، ما نمی‏خواهيم شما به طور جزم بپذيريد .
- آقای دكتر خواستند ثابت كنند هر آثاری كه در يك موجود زنده می‏بينيم‏
- كه در قديم آثارش را نمی‏دانستند - الان كشف كرده‏اند كه مربوط به غدد
است ، كه در جنس ماده يك غده و در جنس نر غده ديگری است ، يعنی اگر
اين غده را با آن عوض كنيم ، در يك سنين مخصوصی در صفات و ساختمان آن‏
حيوان آثاری بروز می‏دهد . اما مطلبی كه جنابعالی می‏فرماييد اين است كه‏
احتياج ، عضو به وجود می‏آورد نه غده ، در همان مثالی كه جنابعالی زديد ،
آن سيخك در اثر تغيير محيط مرغ ، نه تغيير غده به وجود می‏آيد ، پس اين‏
احتياج مطلبی است كه خارج از ماده است و اين مساله احتياج در بقيه نسوج‏
هم ديده می‏شود ، يعنی اگر يك نسج عضلانی ويا بافتی را در لابراتوار كشت‏
بدهيم ، البته تغذيه و توليد مثل می‏كند . اما در بدن اگر يك خراشی به‏
وجود آمد ، اين توليد مثل در حدی است كه آن نقص ترميم شود ، يعنی اگر
فرض كنيد دو ميلی‏متر سطح پوست گود شده ، در حد دو ميلی‏متر بنا بر
احتياج بدن و عضو ، توليد مثل متوقف می‏شود ، در حالی كه اگر در لابراتوار
بود ،

117