راه فطرت قرار شد كه در اين جلسه راههايی را كه برای اثبات وجود خدا ذكر شدهاست بيان كنيم . آنچه ما در جلسه گذشته گفتيم يك بحث مقدماتی بود ويك بحث مقدماتی لازمی هم بود و بعد از چند جلسهای كه مسائلی ذكر كرديم ومخصوصا به ايرادها و اشكالهايی كه از طرف منكرين خدا ذكر شده استپرداختيم ، اهميت و ارزش آن بحث مقدماتی بهتر روشن خواهد شد .اما راههايی كه برای اثبات وجود خدا ذكر شده است . ما چون میخواهيميك بحث مستوفايی كرده باشيم خواهش میكنيم كه آقايان خيلی عجله به خرجندهند . میخواهيم يك تقسيمبندی نسبتا جامع و كاملی كرده باشيم برایاينكه اين مطلب درست روشن بشود و آن وقت معلوم میشود كه چقدر دربيانات كسانی كه برای اثبات خدا و توحيد چيز نوشتهاند ، تشويش واضطراب و بینظمی وجود دارد و همچنين چقدر در بيانات كسانی كه دربارهانكار وجود خدا بحث كردهاند ، همين تشويشها و اضطرابها وجود دارد .از نظر كلی سه راه ( يعنی سه راه كلی كه باز بعضی از آن راهها خودشمنشعب میشود به راههای جزئیتری ) درباره اثبات وجود خدا ذكر شده استيا وجود دارد . ما معتقديم هر سه راه هم راههای درستی است . يك راه راما راه روانی و يا فطری میناميم ، راه ديگر را راه علمی و يا شبه فلسفی ،و راه سوم راه فلسفی است . |