راه هدايت موجودات ( 3 ) در مسأله هدايت ، يكی دو موضوع باقی مانده است كه بايد صحبت كنيم .در جلسه پيش فقط به يكی از آنها اشارهای كرديم . يكی از آن موضوعات ،علم اشراقی است . اين مساله مطرح است كه تمام علومی كه به بشر رسيدهاست ( همين علوم بشری ، نه علومی كه ما رسما به عنوان وحی و الهامپذيرفتهايم يعنی كتابهای آسمانی ، به اينها ما كاری نداريم ، [ بلكه ]مجموع معلوماتی كه بشر خودش كسب كرده است ) آيا مبدأ و منشأ آنها فقطو فقط تفكر ( تفكر استدلالی و يا تفكر تجربی ) است ، يا كم و بيش عاملديگری هم در اين علوم دخالت دارد ؟ در ابتدا اين طور به نظر میرسد كهاگر بگويند اينهمه معلوماتی كه امروز بشر در رشتههای مختلف دارد چيست ؟میگوييم واضح است ، يا از روی تجارب به دست آورده است - تدريجا تجربهو آزمايش كرده ، يك چيزهايی به دستش آمده است - و يا از راه فكر واستدلال به دست آورده است . فكر و استدلال يعنی اينكه از مقدمات معلومیكه قبلا داشته ، يك نتيجه مجهولی را به دست آورده است . مثل طرزاستدلالی كه معمولا در رياضيات انجام میدهند . اگر منشأ معلومات بشر فقطهمين دو راه باشد ، به اصطلاح فلسفی بايد بگوييم در پيدايش علوم جز علتفاعلی چيز ديگری دخالت نداشته است ، زيرا وقتی ما يك چيز را تجربهمیكنيم ، آن تجربه خودش عليت دارد |
