تركيب اعتباری آن است كه اجزای مركب هر يك وجود مستقل و اثر مستقلداشته باشند ولی به اعتبار يك جهت بالخصوص ، آن اجزای مستقل بالذات ومستقل بالاثر را ، شیء واحد فرض میكنيم . مثلا عدهای از مردم كه دارای يكمرام و مسلك و عقيده واحد هستند ، يك جنبه وحدت به آنها داده و مجموعآنها را شیء واحد فرض نموده و هر فرد را يك عضو و يك جزء از آن واحداعتبار میكنيم ، مانند اينكه میگوييم " جامعه مسلمان " يا " حزبكارگر " و آنگاه میگوييم فلان شخص جزء جامعه مسلمانان و يا عضو حزبكارگر است . بديهی است كه هر يك از افراد اين جامعه و يا هر يك ازاعضای اين حزب وجودی و شخصيتی جدا از وجود و شخصيت افراد ديگر دارد ومجموع افراد ، يك شخصيت و وجود مستقل و جدا غير از وجودهای مخصوص بهافراد ندارد ( 1 ) . اين قسم تركيب ، مانند تركيب حزب و ملت و فوج از افراد ، تركيباعتباری است . تركيب حقيقی آن است كه افراد استقلال در وجود و در اثر را از دستداده و مجموعا شخص واحدی را كه دارای اثر واحد باشد تشكيل دهند .مركبات پاورقی : 1 - اگر گفته شود جامعه يا حزبی كه افراد آن دارای مرامی واحد هستندمجموعا يك اثر واحد دارند كه همان مرام واحد است و لهذا هيچيك ازافراد در اين اثر مستقل نيستند . پس چگونه گفته شد كه در اينجا افرادمستقل بالذات و مستقل بالاثر هستند ؟ در جواب میگوييم هنگامی كه از مرامو مسلك واحد سخن گفته میشود منظور از وحدت وحدت شخصی نيست بلكه وحدتنوعی است ، يعنی مرام و عقيدهای كه در ذهن و در قلب اين فرد نقش بستهاست ، با مرام و عقيدهای كه در ذهن و در قلب افراد ديگر است از يكنوع و يك سنخ است و مثلا همه افراد دارای عقيده الهی هستند و همه طرفداراجرای عدالت میباشند ، نه اينكه عقيده قائم به نفس اين فرد و عقيدهقائم به نفس آن فرد ديگر ، يك شخص از عقيده است . |