9 - بيان حاجی در منظومه حكمت با منظومه منطق متفاوت است و آنچه در
منظومه منطق گفته صحيح‏تر است .
10 - بيان حاجی در نسبت بين نفس الامر و ذهنی صحيح نيست و حتی بيان‏
حاجی بنابراين كه خارجيت هر چيزی به حسب خودش است و هر ذهنی از يك‏
نظر خارجی است و حتی مرتبه قوه و شأنيت ماهيت هم يك نوع خارجيت است‏
صحيح نيست .
12 - اشكال در مفاد قضايای حمل اولی و همچنين در لوازم ماهيت نيز
موجود است و لهذا تقسيم قضايا به سه قسم برای بيان كافی نيست .
13 - اين اشكالات از آنجا پديد آمده كه توجه به انواع فعاليت‏های ذهن‏
نشده ذهن در حكم مرآه و آئينه است ، راست و صادق بودن هر آينه به اين‏
است كه آنچه را كه اين آئينه را در برابر او قرار داده‏اند حكايت كند و
با او مطابقت كند و اما چيزی كه در برابر او قرار داده نشده البته نه ،
مثلا اگر بگوئيم ، در روز جمعه آمديم صدق قضيه اين است كه در روز جمعه‏
آمده باشيم نه در روز پنجشنبه .

196