نيز متحدند ولی نه در مرتبه ذات بلكه در مرتبه وجود . در مثال اول میخواهيم بگوييم مفهوم و معنی مثلث اينست و در مثال دوممیخواهيم بگوييم خاصيت و اثر وجودی مثلث چنين است . در مثال اولمیخواهيم بگوييم تصور ما از مثلث مساوی است با تصور شكلی كه بر او سهضلع احاطه كرده است با اين تفاوت كه محمول ، تصور تفصيلی موضوع است وموضوع ، تصور اجمالی محمول . ولی در مثال دوم تصور ما از مثلث با تصورما از تساوی مجموع زوايا با دو قائمه مساوی نيست بلكه دو تصور و دومفهوم جداگانه میباشند . 2 - در مبحث تناقض ثابت شده است كه تناقض وقتی حاصل است كه يكیاز دو نقيض عينا رفع ديگری باشد يعنی دو قضيه موجبه و سالبه آنگاه نقيضيكديگر خواهند بود كه مفاد سالبه رفع آن موجبه باشد و به عبارت ديگرهمان چيزی كه موجبه اثبات كرده است سالبه نفی كند نه چيز ديگر را .اهل منطق گفتهاند وحدت مفاد موجبه و سالبه آنگاه محقق میشود كه هشتوحدت حكمفرما باشد ، وحدت در : موضوع ، محمول ، شرط ، اضافه ، جزء و كل، قوه و فعل ، زمان و مكان . صدر المتألهين معتقد شد كه برای اينكه وحدت ايجاب و سلب برقرار باشدعلاوه بر وحدتهای نامبرده وحدت در حمل نيز ضرورت دارد . ممكن است درموردی تمام وحدتهای هشتگانه موجود باشد در عين حال وحدت كامل موجودنباشد و قهرا تناقضی هم در كار نباشد . مثلا اگر بخواهيم مفهوم " جزئی "و مفهوم " كلی " را تعريف كنيم میگوييم جزئی عبارت است از ممتنعالصدق علی كثيرين همچنانكه در تعريف كلی میگوييم عبارت است از غيرممتنع الصدق علی كثيرين . در قضيه نامبرده " جزئی " موضوع است و "ممتنع الصدق علی كثيرين " محمول است و قضيه |