غرر 3 اقسام هر يك از مواد ثلاث
و كل واحد لدی الاكياس |
بالذات و الغير و بالقياس |
الا فی الامكان فغيری سلب |
فليس ما بالذات منها ينقلب |
هر يك از اين مواد سه گانه ( وجوب ، امكان ، امتناع ) در نزد اصحابعقل ( منقسم میشود به ) بالذات و بالغير و بالقياس . مگر در امكان ، كهغيری از اقسام آن مسلوب است ، زيرا ذاتيات انقلابپذير نمیباشند . شرح: مؤلف كتاب در اينجا اقسام هر يك از مواد ثلاث را بيان میكند . درفصول پيش عموميت اينها در همه وجودات - اعم از محمولی و رابط - و سپسبی نيازی آنها از تعريف ، و سپس نحوه وجود آنها كه اعتباری است بيانشد ، اكنون اقسام آنها بيان میشود . هر يك از اين سه در نظر اولی واحتمال بدوی منقسم میشود به سه قسم : ذاتی ، غيری ، قياسی ( يا بالذات وبالغير و بالقياس ) ولی پس از اندك تامل معلوم