نيست ولی بالعرض و المجاز در خارج موجود است . برای توضيح بيشترناگزير از ذكر دو مقدمه زير هستيم : مقدمه اول : بطور كلی مفهوم ذهنی ، عين حكايت است و متقوم است به اينكه از چيزیو واقعيتی حكايت كند ، خواه آن چيز ، واقعيت ذهنی باشد و خواه ،واقعيت خارجی باشد ، و خواه آنكه اين حكايت ، بالذات باشد يعنی عينمعنی تصور شده از اين مفهوم ذهنی در خارج محقق باشد و يا آنكه اين حكايتبالعرض باشد . اساسا معنی ندارد كه ذهن مفهومی را بسازد كه آن مفهومهيچگونه مصداقی نداشته باشد ، نه بالذات و نه بالعرض ، نه در درون نفسانسان و نه در خارج از نفس انسان . بنابراين آنچه در ابتدای اين فصلگفته شد كه عدم مصداقی ندارد بايد اينطور توجيه شود كه عدم ، مصداقبالذات ندارد و اما چگونه ممكن است كه ذهن بدون ملاك و بدون مناط يكمفهومی را از پيش خود بسازد ( 1 ) .مقدمه دوم : در مبحث حقيقت تصور و تصديق و مبحث اجزاء قضيه آنجا كه فرق بين قضيهموجبه و سالبه بيان میشود تحقيق شده است كه حقيقت قضيه سالبه در موردقضايای بسيطه حكم به ارتفاع موضوع است و در مورد قضايای مركبه حكمپاورقی : 1 - در جلد دوم " اصول فلسفه و روش رئاليسم " مشروحا بيان شده استكه تخيل بی اساس به معنی اينكه يك صورت بسيط ذهنی اصلا مصداق نداشتهباشد محال است . تخيلات بی اساس برای ذهن انسان همانا تركيباتی است كهدر اثر قوه متصرفه پيدا میشود و چون " عدم " مفهومی است بسيط ، پسبطور قطع و يقين بدون مصداق نيست . |