دو اعتبار حركت قطعی و توسطی در حركت جوهری يك مطلب را بيان نكرديم كه اكنون به آن اشاره میكنيم . در گذشته بحثحركت توسطی و حركت قطعی آمده است و گفتهايم كه مرحوم آخوند هم قائل بهحركت توسطی است و هم قائل به حركت قطعی است . به اعتبار حركت قطعی ،شیء در حال حركت يك فرد زمانی متدرج الوجودی از ما فيه الحركه دارد كهآن فرد در زمان موجود است به اين معنا كه تمام آن در تمام زمان موجوداست . چون يك فردی است كه به امتداد زمان ممتد است ، اولش در اولزمان و وسطش در وسط زمان و آخرش هم در آخر زمان موجود است . اين راحركت قطعی میگوييم . ولی در عين حال حركت ، اعتبار ديگری دارد كه به آناعتبار بتمامه در مجموع زمان موجود است . بتمامه در اول زمان و در وسطزمان و در آخر هم موجود است . وقتی كه حركت دو اعتبار داشته باشد ، اين دو اعتبار در حركت جوهريههم جاری است . پس حركت به اعتبار فرد قطعی زمانی خودش يك شیء متدرجالوجودی در زمان است و سيال است به سيلان زمان . و به اعتبار حركتتوسطی خودش يك موجود آنی الوجودی است كه مستمر در جميع مراتب زماناست . اين مسألهای است كه مكرر گفته شده و مرحوم حاجی هم تكرار كردهاست . |