حكم الطبيعه الماديه و الصوره الجرميه المتبدله كما مر ، فعله الزمان والزمانيات المتجدده المتصرمه علی الاستقلال اما الباری ذاته أو بتوسط أمرهالاعلی المسمی بالعقل الفعال و الروح ، و هو ملك مقرب مشتمل علی ملائكهكثيره هی جنود للرب تعالی كما أشار اليه بقوله " « و ما يعلم جنود ربكالا هو »" ، و نسبه الروح لكونه أمر الله اليه نسبه الامر من حيث هو أمرالی الامر و الكلام الی المتكلم من حيث هو متكلم " « فله الامر و الخلق " . فعالم خلقه و هو كل ما له خلق و تقدير و مساحه كالاجسام و الجسمانيات حادثه الذوات تدريجيه الوجودات متراخيه الهويات عن قدرتهو علمه بخلاف عالم أمره . فالله سبحانه فاعل لم يزل و لا يزال كما أنهعالم مريد لم يزل و لا يزال ، و هو آمر خالق أبدا سرمدا الا أن أمره قديم وخلقه حادث لما عرفت من أن الحدوث و التجدد لا زمان ( 1 ) لهو ياتهاالماديه ، و لهذا قال فی كتابه العزيز : " « و كان أمر الله مفعولا » "و لم يقل خلق الله مفعولا ، و نسبه عالم أمره اليه نسبه الضوء الی المضیءبالذات ، و نسبه عالم الخلق اليه نسبه الكتابه الی الكاتب ، فان وجودكل صوره كتبيه متأخره عن وجود الكاتب و هو مقدم عليهما جميعا . « ان فیهذا لبلاغا لقوم عابدين »( 2 ) . پاورقی : > اين از جنبه يلی الربی نفس است و اما از جنبه تعلقش به جسم يكامر طبيعی است . در فصل پيش كه نفس را علت زمان دانسته نفس از جنبهاولش مورد نظر است و در اين فصل كه نفس را علت زمان نمیداند از جنبهطبيعی آنست . 1 - اين كلمه را به كسر زاء بخوانيد : " لا زمان " يك كلمه است .2 - در اينجا مرحوم آخوند به مطالبی اشاره كرده است كه اين مطالب همهدر " الهيات " میآيد و به صورت مفصل هم خواهد آمد . يكی اين است كه مرحوم آخوند و فلاسفه پيش از ايشان آيه شريفه " الا له الخلق و الامر" را اين طور تعبير میكنند كه أمر از عالم مجردات و خلق از عالم طبيعتحكايت میكند . يعنی عالم مجردات و عالم طبيعت و تدريجی الوجود متعلقبه خداوند است و در اين تفسير بسيار مصرند . علامه طباطبائی نيز در "تفسير الميزان " ظاهرا در ذيل آيه شريفه " قل الروح من أمر ربی " ونيز در جاهای متعدد با استيناس خيلی خوبی كه از آيات قرآن كردهاند ،همين مطلب را استنباط میكنند . البته ايشان اصرار ندارند كه هر جا كلمه" أمر " در قرآن آمده است به اين معنا است ، بلكه در جاهائی كه أمردر مقابل خلق و در رديف آن میآيد > |
کلیه حقوق این سایت محفوظ می باشد.
طراحی و پیاده سازی: GoogleA4.com | میزبانی: DrHost.ir