فصل 25 ( 3 ) بقای موضوع در حركت بحث ما درباره مسأله بقاء موضوع در حركت جوهری و در حركت كمی است .همانطور كه گفتيم اين يك معضل بزرگ بوده است ، معضلی كه برای مثل شيخدليل شده است بر نفی حركت جوهريه ، و در باب حركت كميه با اينكهخودش منكر آن نيست و نمیتواند باشد ، سبب شده است كه نتواند موضوع آنرا توجيه بكند و تنها به احتمالاتی اكتفا كرده و بگويد شايد بعدها ديگرانبتوانند قضيه را حل كنند . مرحوم آخوند میخواهند قضيه را حل بكنند ، همدر باب حركت كميه و هم در باب حركت جوهريه . البته اين مطلب رانبايد فراموش كرد كه اساسا به چه علت نيازمند به فرض موضوع در بابحركت هستيم ؟ و آيا در حركت جوهريه بالخصوص ما نيازمند به چنين فرضیهستيم ؟ اين را قبلا بحث كرديم و بعدا هم بحث خواهد شد و گفته خواهد شدكه اساسا نيازی به موضوع شخصی باقی مستمر نيست . ولی فعلا فرض بر ايناست كه چنين موضوعی لازم است ، و بنای بحث بر پيدا كردن موضوع باقیاست . بنای سخن بر اين بود كه موضوع باقی همان ماده اولی است ، برای اينكهحركت در صورت واقع میشود ، و حركت در جوهر يعنی تبدل صور جوهريه ، |