فصل 29 اتم حركات عرضی اين فصل ، فصل مهمی نيست ، بلكه میتوان گفت فصل لازمی هم نيست . تحتاين عنوان است كه در ميان حركات عرضيه ، يعنی چهار مقولهای كه حركت درآنها هست ( أين ، كيف ، كم ، وضع ) يك حركت است كه از همه حركات ،اقدم است ، يعنی بر همه حركات تقدم زمانی دارد و ادوم از همه حركاتاست ، و نيز اتم حركات است ، يعنی هيچ گونه نقصی در آن نيست ( 1 ) .و حتی از همه حركات اشرف است ، و آن حركت عبارت است از حركت وضعیدوری . پس در ميان حركات عرضيه ، حركتی داريم كه آن ادوم و اتم و اشرفحركات است . حالا چرا اين را مطرح كردند ؟ برای اين است كه بعد از اين فصل ، فصلهایمربوط به زمان شروع میشود كه بحث فوق العاده مهمی است . در مقدمه بحثزمان اين بحث را میكنند . البته اين بحث برای قدما كه قائل به حركت درجوهر نبودند ، لازم و ضروری بوده ، ولی برای مرحوم آخوند چنين ضرورت ولزومی را ندارد . در فصلهای آينده ما روی اين قضيه بحث خواهيم كرد وبعضی از محشين هم در آنجا نظريهای در همين زمينه دارند .پاورقی : 1 - ناتمامی به معنی اين است كه امكان يك حركت در شیء باشد ولی شیءآن حركت را انجام ندهد . |