تا اينجا در باب ملاك بقاء موضوع دو مطلب گفته شد : يكی اينكه هيولیباقی است به بقاء صوره ما ، كه اين صوره ما همان صورتهای متوسط است كهفردی پاورقی : > اصيل نباشد و ماهيت اصيل باشد و تشكيك هم از ذات خودش برخيزد .ولی يك نوع ديگر از تشكيك در ماهيت اشكال ندارد و آن تشكيك درماهيت به تبع وجود است . يعنی ماهيت به ذات خود قابل تشكيك نيستولی به تبع وجود قابل تشكيك هست . و مانعی ندارد در صورتی كه وجود قابلشدت و ضعف باشد ، ماهيت هم به تبع وجودش يعنی بالعرض و المجاز قابلشدت و ضعف باشد . در اين صورت فرق جنس و فصل تقريبا از قبيل فرضضعيف با شديد میشود در مرتبه ماهيت . [ علاوه بر مطلب فوق ] اين بيانی كه ايشان در اينجا میگويد كه تمامحقيقت شیء قائم به فصل است و مادامی كه فصل اخير شیء محفوظ است و بهيك اعتبار صورت شیء محفوظ است ، تمام معانی آن شیء در آن فصل اخيرمحفوظ است ، به نوعی انكار كليات خمس است . [ توضيح اينكه ] : روی اين بيان ، اگر اين بيان را قبول بكنيم ومیتوانيم هم قبول بكنيم ، به نظر ما بنيان كليات خمس بهم میريزد ، وبريزد . يعنی حساب كليات خمس كه قدما مسلم گرفتهاند و حتی خود مرحومآخوند مسلم گرفته است [ بهم میخورد ] و ديگر كليات خمس در ميان نخواهدبود ، يعنی فرق ميان نوع و فصل اعتباری خواهد بود ، نه حقيقی . زيرا اگربنا شود كه فصل را متضمن جنس بدانيم ديگر فرقی با نوع نخواهد داشت . آنوقت فصل را میتوانيم فصل بدانيم كه مثل قدما فصل را عرضی جنس بدانيم وجنس را عرضی فصل ، يعنی دو ذات خارج از يكديگر . اما اصالت وجود مرحومآخوند كه كار را به اينجا كشانده كه " ان حقيقه الشیء فصله الاخير " وفصل اخير را متضمن تمام حقايق اجناس و فصول قبلی دانسته ولی بنحو اجمال، باعث شد كه اين فصل با فصلهائی كه قدما بيان میكردند از زمين تا آسمانفرق داشته باشد . شايد علت اينكه مرحوم آخوند بعد حرف ديگری زده است اين باشد كه ديدهتمام احكامی كه برای فصل میگوئيم ، برای يك ماهيت خيلی زياد است ( چونفصل از سنخ ماهيت است ) و چطور ممكن است كه يك ماهيت ، در عينبساطت ، بتواند در مرتبه ذات خود متضمن همه فصول و اجناس ديگر باشد ؟لذا حرف ديگری زده است كه بنحو ديگری از كليات خمس عدول كرده است ،گفته است كه فصول در واقع به انحاء وجودات بر میگردد . اگر فصول به وجودات برگردد ، وجود كه از سنخ ماهيت نيست . در نتيجهبه شكل ديگری كليات خمس بهم میخورد و فصل به معنای معروف [ يعنیماهيت بودن آن را ] منكر شدهايم . بهر حال مسئله داستان فصل در بابماهيات داستان مفصلی است . |
کلیه حقوق این سایت محفوظ می باشد.
طراحی و پیاده سازی: GoogleA4.com | میزبانی: DrHost.ir