را ( عزيزترين عضو انسان سراست ، آنجا كه مغز انسان قرار گرفته است و
در سر همه عزيزترين نقطه پيشانی است ) به علامت عبوديت روی پست ترين‏
چيز يعنی خاك می‏گذارد ، جبين بر خاك می‏سايد ، اين طور در مقابل‏
پروردگار اظهار كوچكی می‏كند . گفت چرا مادر هر ركعت نماز دوبار سجده‏
می‏كنيم ، چه خصوصيتی در خاك است ؟
اميرالؤمنين اين آيه را خواند : « منها خلقناكم و فيها نعيدكم و منها
نخرجكم تازش اخری »( 1 ) . اول كه سر بر سجده می‏گذاری و بر می‏داری يعنی‏
منها خلقناكم همه ما از خاك آفريده شده‏ايم ، تمام اين پيكر ما ريشه‏اش‏
خاك است ، هر چه هستيم از خاك بوجود آمده‏ايم . دومرتبه سرت را بخاك‏
بگذار ، يادت بيايد كه می‏ميری و باز به خاك بر می‏گردی . دوباره سرت را
از خاك بردار و يادت بيفتد كه يك بار ديگر ازهمين خاك محشور و مبعوث‏
خواهی شد .
با ذكر يك نكته به عرايضم خاتمه می‏دهم : خيلی دلم می‏خواهد ما به‏
اهميت نماز كه عمو دين است پی برده باشيم . هيچ می‏دانيد كه ما مسؤول‏
نماز خواندن خاندان خودمان ، يعنی زن و فرزند خودمان هستيم يا نه ؟ هر
فردی ازماهم مسج‏ول نماز خودش است و هم مسؤول نماز اهلش يعنی زن‏
وبچه‏اش . خطاب به پيغمبر اكرم است : « و امر اهلك بالصلوش و اصطبر
عليها »( 2 ) ، ای پيامبر ! خاندانخودت را به نمازامر كن و خودت هم بر
نماز صابر باش . اين اختصاص به پيامبر ندارد ، همه ما به اين امر موظف‏
هستيم .
بچه ها را چه بايد كرد ؟ بچه ها را از كوچكی بايد به نماز تمرين‏

پاورقی :
1 - سوره طه ، آيه . 55
2 - سوره طه ، آيه . 132

98