نيز در اختيارت قرار میگيرد ، يعنی خاطره ذهنی بدون اجازهء تو به ذهنتنمیآيد تا چه رسد به قسمتهای ديگر .
| حاكم انديشهام محكوم نی |
| چون كه بنا حاكم آمد بر بنی |
| جمله خلقان سخره انديشهاند |
| زين سبب خسته دل و غم پيشهاند |
چرا انسان بايد مسخر باشد ؟ خدا انسان رامسخر هيچ موجودی قرار ندادهاست . آنچنان آزادی وحريتی به انسان داده كه اگر بخواهد میتواند خود رااز همه چيز آزاد كند و بر همه چيز مسلط باشد . ولی در گيری میخواهد ،انسان با خود نيز بايد درگيری داشته باشد ، با هوای نفس خود ، با لذتپرستی و راحت طلبی خود درگيری داشته باشد . مسلما اگر درگيری نداشتهباشد ، محكوم است . امر داير است ميان يكی از اين دو تا : يا در گيریبا نفس اماره و برده كردن در اطاعت خود در آوردن آن ، يادرگير نشدن واسير و زبون آن گرديدن . « النفس ان لم تشغله شغلتك » خاصيت نفساماره اينست كه اگر تو را وادار و مطيع خودنكنی ، او تو را مشغول و مطيعخود خواهد ساخت . فلسفه زهد حضرت علی و منطق او در فلسفه ترك دنيای خود چه بود ؟ آزادی. من مغلوب باشم ؟ ! علی عليه السلام همانطور كه نمیپسندند در ميدانجنگمغلوب عمر و بن عبدودها ومرحبها باشد ، بطريق اولی و صد چندان بيشتر، هرگز برخود نمیپسنديد كه مغلوب يك ميل و هوای نفس باشد . روزی حضرتاز كنار دكان قصابی میگذشت ، قصاب گفت : يا اميرالمؤمنين ! ( ظاهرا دردوران خلافت ايشان بوده است ) گوشتهای بسيار خوبی آوردهام ، اگرمیخواهيد
