خدا پرستی انسان در وجود او بكند ، يك انقلاب مقدس است . انقلاب مقدس‏
توأم باصلاح است ، انقلاب مقدس آثار شوم گذشته را از بين می‏برد ، انقلاب‏
مقدس قصاص ميكند . « و لكم فی القصاص حيوش يا اولی الالباب »( 1 ) .
عرض كردم كه علی ( ع ) فرمود : از بدن خودت انتقام بكش ، قصاص بگير
. گوشتهايی را كه از حرام روئيده است آب كن . اين همان قصاص كردن و
انتقام گرفتن از شهوات نفسانی است . انقلاب وقتی كه مقدس شد ، می‏خواهد
آثار شوم گذشته را از ميان ببرد و از ميان هم می‏برد . اين است كه قرآن‏
اين طور تعبير می‏كند :
« فمن تاب من بعد ظلمه و اصلح »آنكه توبه كند و اصلاح نمايد . اصلا
توبه يك قيام اصلاحی است ، و غير از اين چيزی نيست .
شب احياء است و بايد دعا كنيم و قرآن به سر بگيريم لذا من عرايض‏
خودم را به مختصر می‏كنم . ديشب عرض كردم يكی ازمشخصات انسان توبه است‏
، و عرض كردم كه تغيير مسير دادن ، تغيير جهت دادن از محتصات انسان‏
نيست ، در حيوان هم هست و حتی در گياه هم تا حدودی هست ، ولی آن تغيير
مسيری كه نامش توبه است و به معنی نوعی انقلاب مقدس درونی است ، از
مختصات انسان است . اين مطلب را در نظر داشته باشيد .
يكی از مختصات و مميزات انبياء نسبت به ساير رهبران بشری اين است‏
كه ساير رهبران بشری كه انقلابی در اجتماع بوجود می‏آورند حداكثر موفق‏
می‏شوند گروهی ، طبقه ای ، يا طبقاتی از افراد بشر را عليه

پاورقی :
1 - سوره بقره ، آيه . 179

158