شرط قبول توبه ماهيت دار را ) و دو تای آخر شرط كامل شدن توبه هستند .
حالا اين شش تا چيست ؟
فرمود : « اولها الندم علی ما مضی » . اولين شرط ( ركن ) توبه پشيمانی‏
و حسرت وتأسف و آتش درونی و ناراحتی بر آنچه كه گذشته است ، می‏باشد .
يعنی توبه آنوقت واقعا توبه است كه شما نگاهی به صحيفه سياه اعمال‏
گذشته خودتان بكنيد ، يكمرتبه يك ندامتی ، يك پشيمانی زيادی ، يك‏
تأسف و حسرت فوق العاده‏ای در شما ايجاد شود و دلتان آتش بگيرد كه اين‏
چه كاری بود كه من كردم ؟ ! ديده‏ايد گاهی انسان يك كاری ميكند ، بخيال‏
اينكه برايش سود دارد . بعد از اينكه آن را انجام ميدهد يك وقت می‏بيند
كه اين كار برايش مثلا ده هزار تومان ضرر داشته است . وقتی كه می‏فهمد
اين كارش اشتباه بوده است ، می‏گويد : آخ ! و انگشتا سبابه اش را می‏گزد
، ای وای ! چرا من اين كار را كردم ؟ ! اسم اين را می‏گذارند پشيمانی ،
ناراحتی ، كه گاهی می‏گويند : آقا ! يك كاری كردم والان بقدری پشيمانم كه‏
اگر پشيمانی شاخ ميداشت ، من شاخ در آورده بودم ! شرط اول توبه كردن‏
چنين پشيمانی و ندامتی است . خدای ناخواسته لب به يك حرام مثلا شراب‏
آلوده‏ای ، يكدفعه فكر ميكنی كه آخر قرآن درباره شرابخواری چه گفته است ؟
قرآن گفته است .
« يا ايها الذين آمنوا انما الخمر و المسير و الانصاب و الازلام رجس من‏
عمل الشيطان فاجتنبوه لعلكم تفلحون »( 1 ) .
شراب ، قمار و آن كارهای بت پرستی ، پليدی است ، اگر صلاح

پاورقی :
1 - سوره مائده ، آيه . 90

145