اولياء حق به همان اندازه كه ما به سوزندگی آتش ايمان داريم ، به‏
سوزندگی گناه ايمان دارند ولهذا آنها معصومند .
حالا كه اين مطلب معلوم شد كه معنی معصوم چيست ، مقصود از اين جمله كه‏
عبادت جزء برنامه تربيتی اسلام است روشن می‏شود . عبادت برای اينست كه‏
انسان زود به زود بياد خدا بيفتد و هر چه كه انسان بيشتر به ياد خدا باشد
، بيشتر پايبند به اخلاق و عدالت و حقوق می‏شود و اين يك حساب بسيار
بسيار روشنی است . حال كاملا به اين موضوع توجه بفرمائيد كه در اسلام‏
چگونه دنيا و آخرت بهم آميخته است . اسلام غير از مسيحيت است . در
مسيحيت حساب دنيا ازحساب آخرت جداست . مسيحيت می‏گويد هر يك از
دنيا وآخرت به دنيای جداگانه‏ای تعلق دارد ، يا اين يا آن ، اما در اسلام‏
اينطور نيست . اسلام آخرت را متن دنيا ودنيا را در متن آخرت قرار داده‏
است . مثلا نماز ، جنبه اخروی خالصش همين است كه انسان بياد خدا باشد ،
خوف خدا داشته باشد . برای حضور قلب و توجه به خدا كه اينهمه آداب‏
ضرورت ندارد ، برو وضو بگير ، شستشو بكن ، خودت را پاكيزه بكن . مگر
برای نزد خدا رفتن شستشو كردن هم تأثير دارد ؟ از نظر پيش خدا رفتن‏
تأثير ندارد كه صورت انسان شسته باشد يا نه ، ولی خداوند می‏فرمايد :
« اذا قمتم الی الصلوش فاغسلوا وجوهكم و ايديكم الی المرافق »وقتی كه‏
می‏خواهی به نماز بايستی اول وضو بگير ، صورتت را بشوی ، دستهايت را
بشوی ، بعد مشغول نماز شو . می‏بينيم نظافت را با عبادت توأم كرده است.
« و ان كنتم جنبا فاطهروا »( 1 ) اگر جنب هستی

پاورقی :
1 - سوره مائده ، آيه . 6

88