يك عذر شده است . ازنظر اسلام اين عذر بهيچوجه مسموع نيست . محيط فاسد
است ، محيط اجازه نمی‏داد ، در اين محيط بهتر از اين نمی‏شد عمل كرد ، از
نظر اسلام عذر غير مسموع است . يعنی ما در درجه اول وظيفه داريم محيط
خودمان را برای يك زندگی اسلامی مساعد بكنيم ولی اگر محيطی كه در آن‏
هستيم به شكلی است كه ما قادر نيستيم آن را به شكل يك محيط اسلامی وجو
خودمان را به شكل است كه ما قادر نيستيم آن را به شكل يك محيط اسلامی و
جو خودمان را به شكل يك جو اسلامی در بياوريم و احساس بكنيم كه در اين‏
جو و محيط ، ايمان خودمان ، ايمان زنمان ، ايمان بچه‏هايمان ، نسل‏
آينده‏مان از بين می‏رود ، اسلام می‏گويد محيط را رها كن . [ رها كردن ] محيط
هم لزومی ندارد كه معنايش اين باشد كه انسان شهری را رها بكند به شهر
ديگر برود ، يا كشوری را رها بكند به كشور ديگر برود ، بلكه در مورد
محله‏ها هم صدق می‏كند . در شهرهای بزرگ مانند تهران نسبت به مجله‏ها صدق‏
می‏كند . يعنی يك محله می‏تواند اسلامی باشد ، جوش می‏تواند جو اسلامی باشد
و بچه انسان كه در آن محل بزرگ می‏شود ، تا حدی با آداب و تعاليم و
تربيت اسلامی بزرگ می‏شود . اگر ما محله را عوض بكنيم ، منطقه را عوض‏
بكنيم برويم به منطقه ديگری جو عوض می‏شود . مثلا در بازاريها شايد اين‏
مطلب بيشتر از ديگران صدق بكند . در يك محيط اسلامی زندگی می‏كنند ، مثلا
وسط شهر ، جنوب شهر . البته غير از جنوب شهر هم بسياری از محلات جو
اسلامی دارد ولی هست در اين شهر محلها و كوچه ها و جوهائی كه واقعا اگر
انسان زن و بچه‏اش را ببرد آنجا ، آن همسايه‏هائی كه بر آنجا احاطه پيدا
كرده‏اند ، آن نبودن مسجد در

242