پاكيزه كن ، دلت را پاكيزه كن ، اين قلب و دل و روح را با آب توبه‏
پاكيزه كن . « ان الله يحب التوابين و يحب المتطهرين ».
تعبير ديگر قرآن اينست كه توبه را در موارد ديگری مقرون به كلمه اصلاح‏
می‏كند :
« فمن تاب من بعد ظلمه و اصلح فان الله يتوب عليه ان الله غفور رحيم‏
( 1 ) .
ديشب عرض كردم كه يكی از مشخصات وخصوصيات انسان اين است كه گاهی‏
نيمی از وجود او عليه نيم ديگر وجودش قيام می‏كند ، انقلاب می‏كند و عرض‏
كردم كه اين قيام و انقلاب گاهی از طرف مقامات دانی وجود انسان است ،
شهوت قيام می‏كند ، غضب قيام می‏كند ، شيطنت قيام می‏كند ، و گاهی از
طرف مقامات عالی روح انسان است ، عقل قيام می‏كند ، فطرت قيام می‏كند ،
وجدان قيام ميكند ، دل و عمق ضمير قيام ميكند . اگر قيام از طرف مقامات‏
نامقدس وجود انسان باشد ( اينجا كه عالی ودانی می‏گوئيم يعنی مقدس و غير
مقدس ) ، از طرف عناصر حيوانی باشد ، نتيجه اين قيام و انقلاب ، بلبشو
است ، اسمش بلو است . ديشب مثال زدم ، افرادی كه بنام قدس و زهد و
تقوا از لحاظ شهوات محروميت كشيده‏اند و بخودشان محروميت داده‏اند ،
يكمرتبه می‏بينيد كه افسار گسيخته ميشوند ، يك حالت بلوا وآشوب عجيبی‏
بر آنها حكمفرما می‏شود . اسم اين جز انفجار و بلوا نيست . ولی اين بر
خلاف قيام و انقلابی است كه از طرف عناصر مقدس وجود انسان ايجاد ميشود
. انقلابی كه عقل در وجود انسان بكند ، كودتايی كه فطرت خداشناسی و

پاورقی :
1 - سوره مائده ، آيه . 39

157