فصل 30 ( 1 ) در اثبات حقيقت زمان يكی از مباحث مهم در باب حركت مبحث زمان است . در باب زمان مسائلزيادی هست و در درجه اول دو مسأله قرار دارد : يكی اينكه آيا چيزی بهنام زمان وجود دارد يا نه ؟ مقصود اين است كه آن چيزی كه از آن يك تصوراجمالی داريم و آن را " زمان " میناميم و در محاورات عرفی خود به كارمیبريم ، آيا وجود عينی دارد يا وجود ذهنی و وهمی ؟ پس يك بحث ايناست كه آيا زمان در خارج وجود دارد يا نه ؟ مطلب دوم اين است كه : ماهيت زمان چيست ؟ تعريف آن چيست ؟ پس دراينجا دو مطلب است : يكی درباره هليت بسيطه زمان است . میگوييم : هلالزمان موجود ام لا ؟ بحث ديگر در " ما " ی حقيقيه زمان است ، میگوييم: الزمان ما هو ؟ غير اين دو مسأله مسائل ديگری در باب زمان هست كه بعدها مطرح خواهدشد . در اينجا بحثهائی است كه در " اسفار " متعرض نشدهاند ، شايدلازم ندانستهاند . بوعلی در طبيعيات " شفاء " بعضی از مباحث زمان رامفصلتر بحث كرده است ، از جمله مجموع عقايدی كه درباره زمان تا زمانشيخ مطرح بوده است . |