تكامل تاريخ ( 3 ) اين بحثی كه به قول خودش درباره مسأله " اتحاد عاقل و معقول در تاريخ" در اينجا طرح كرده ، با اين كه بحث ما درباره تكامل و پيشرفت درتاريخ است ، میخواهيم ببينيم به چه مناسبت مطرح كرده است اين بحث بهقول او " اتحاد عاقل و معقول " را كه مقصود اين است كه در اينجا آنچهكه مورد مطالعه قرار میگيرد با خود مطالعه كننده يكی است ( در اصطلاحاينها ) چون انسان خود انسان را دارد مطالعه میكند ، و به اين معنا اسمشرا میگذارد اتحاد عاقل و معقول از آن جهت مطرح میكند كه اگر ما تاريخ راصرفا يك امر عينی ندانيم كما اينكه صرفا يك امر ذهنی هم نمیدانيم بلكهدر واقع عبارت از رابطه ای ميان ذهن و عين بدانيم ، توجيه تكامل اندكیدشوارتر و مشكل تر میشود زيرا در اين صورت به دست آوردن معياری برایتكامل مشكل است . من بحث را به صورت ديگری طرح میكنم به نظر میرسد كه خود نويسنده همدر اينجا سر در گم است . |