ناخن انسان هم دلالت می‏كند ، بلكه در هر مويی از مويهای بدن انسان ، يا
در هر رگ از رگهای بدن انسان يك دلالتی هست از اين جهت انسان شبيه‏
اشياء ديگر است ، اما آموزشهايی هست كه از مختصات نفس انسان است كه‏
گفتيم قرآن هم [ برای نفس انسان از نظر پی بردن به خدا ] حساب جداگانه‏
باز كرده اين كه می‏گويم " حساب جداگانه " برای اين است كه مثلا می‏گويد
: « و فی الارض آيات للموقنين »در زمين ، نشانه هاست برای اهل يقين ،
كسانی كه بخواهند به مقام يقين برسند بديهی است انسان هم در زمين است و
بيرون از زمين نيست ، ولی راجع به انسان می‏فرمايد : « و فی انفسكم »( 1
) و در خود شما اختصاص می‏دهد يا در آيه ديگر می‏فرمايد : « سنريهم آياتنا
فی الافاق و فی انفسهم حتی يتبين لهم انه الحق »( 2 ) . حساب آفاق (
عالم بيرون ) را يك حساب جداگانه ذكر می‏كند . می‏توانست انسان را هم‏
جزء آفاق ذكر بكند ، ولی برای " خود " انسان جدا حساب باز كرده :
« و فی انفسهم ».

آموزشهای نفس انسان در خداشناسی

آن درسها و آموزشهای خاص چيست ؟ اين آموزشها خيلی زياد است من به آن‏
آموزشهای عرفانی كه يك نفس سالك پس از مراقبه های خيلی زياد كه گوش‏
قلب و چشم دلش باز می‏شود و با درون خودش عالم

پاورقی :
1 ) سوره ذاريات ، آيات 20 و . 21
2 ) سوره فصلت آيه . 53 [ ترجمه : ما نشانه های خود را در جهان و در
نفسهايشان به آنها می‏نمايانيم تا بر آنان روشن گردد كه او حق است ] .

198