موضوع
ناپايدارى و حركت اين جهان .
[ 594 ]
62 فتنة الدّنيا و من خطبة له عليه السّلام حركة الدّنيا و فناؤها
ألا و إنّ الدّنيا دار لا يسلم منها إلاّ فيها ، و لا ينجى بشيء كان لها : ابتلي النّاس بها فتنة ، فما أخذوه منها لها أخرجوا منه و حوسبوا عليه ، و ما أخذوه منها لغيرها قدموا عليه و أقاموا فيه ، و إنّها عند ذوي العقول كفيء الظّلّ : بينا تراه سابغا حتّى قلص ، و زائدا حتّى نقص . [ 1 ]
[ 1 ] ما روي مثل هذه الخطبة في مصادر أخرى .
« غرر الحكم و درر الكلم » للآمدي .
« إنّ الدّنيا لا يسلم منها إلاّ بالزّهد فيها ، أبتلي النّاس بها فتنة ، فما أخذوا منها لها أخرجوا منه و حوسبوا عليه ، و ما أخذوا منها لغيرها قدموا عليه و أقاموا فيه ، و إنّها عند ذوي العقول كالظّلّ ، بينا تراه سائغا حتّى قلص ، و زائدا حتّى نقص ، و قد أعذر اللّه سبحانه ، إليكم في النّهي عنها ، و أنذركم و حذّركم منها فأبلغ » . ( ج 2 ، ص 661 ) .
[ 595 ]
62 آزمون اين جهان از جمله خطبههاى آن حضرت عليه السّلام است حركت و ناپايدارى اين جهان
بيدار باشيد دنيا سر منزلى است كه سلامت از ( آثار و آلودگيهاى آن ) جز در آن حاصل نشود ، و بوسيله چيزى از امور دنيا نجات نتوان يافت . مردم براى آزمايش بدان مبتلا شدهاند : پس آنچه از دنيا براى اين جهان برگيرند ، ( تهيدست و بى حاصل ) از آن بيرون رانده شوند و بر آن مؤاخذه و حساب شوند ، و بهرهاى كه از دنيا براى غير دنيا گيرند ، بدان روى آورند و در آن پايدار مانند ، چه دنيا در نزد خردمندان ،
همانند گردش سايه است : در همان حين كه آن را گسترده مىبينى خود را بر مىچيند ،
و همانگاه كه رو به افزايشش مىانگارى رو به نقصان مىرود ( تمامش عين نقص و بقايش عين زوال است ) . [ 1 ]
[ 1 ] ترجمه روايات منابع ديگر :
« غرر الحكم و درر الكلم » نوشته آمدى :
بيگمان از دنيا نمىتوان رهيد جز با كنارهگيرى در آن ، مردم براى آزمايش بدان گرفتار آمدهاند :
لذا هر چه براى اين جهان از آن برگرفته شود ، بىنصيب از آن بيرون رانده مىشود ، و در برابر آنچه گرفته به محاسبه كشيده شود ، و آنچه از اين دنيا براى جاى ديگر بر گرفته شود بر او عرضه شود و در آن پايدار ماند . بيگمان دنيا در نزد خردمندان همچون سايه است : در همان هنگام كه گستردهاش بينى بر چيده شود ، و همچنان كه رو به افزايشش مىپندارى به كاستى مىرود ، و خداى سبحان با نهى كردن از آن عذرى برايتان باقى نگذاشته ، و هشدار دادن و بر حذر داشتن شما از دنيا را به روشنى ابلاغ كرده است .
[ 597 ]
