1 التدبير الرّبوبيّ المستمرّ في أمر العالم
أمّا بعد ، فإنّ الأمر ينزل من السّماء إلى الأرض كقطر المطر إلى كلّ نفس بما قسم لها من زيادة أو نقصان ، فإذا رأى أحدكم لأخيه غفيرة في أهل أو مال أو نفس فلا تكوننّ له فتنة . [ 1 296 ] ( 1 ) 2 معرفة السّنن حجزت عن تقحّم الفتن
فإنّ المرء المسلم لبريء من الخيانة ، ما لم يغش دناءة تظهر فيخشع لها إذا ذكرت ، و يغرى بها لئام النّاس ، كان كالفالج الياسر الّذي ينتظر أوّل فوزة من قداحه توجب له المغنم و يرفع عنه بها المغرم . و كذلك المرء المسلم البريء من الخيانة ينتظر من اللّه إحدى الحسنيين : إمّا داعي اللّه ، فما عند
[ 291 ]
23 فزونى از جمله خطبههاى آن حضرت عليه السّلام است 1 پيوستگى تدبير پروردگار در كار جهان
پس از ( سپاس و ستايش پروردگار ) به راستى فرمان پروردگار ، از آسمان ( غيب و تدبير ) ، چون دانههاى باران پى در پى فرو مىريزد ، و بهره هر وجودى را آنچه ( به حسب استعداد و عمل ) تقدير شده ، كم يا زياد ، مىرساند ، پس چون يكى از شما براى برادر خود ( با مراعات حقوق برادرى دينى و اجتماعى ) در روزى خود افزايشى ، در خانواه يا دارايى يا نفس ديد ، هرگز مباد بدان علّت دچار فتنه گردد ، ( و در نتيجه سطحى نگرى و يكجانبه ديدن به حسادت دچار شود ) . [ 1 297 ] ( 1 ) 2 شناخت قوانين الهى از افتادن در فتنه پيش مىگيرد
چه ، مسلمان پاك از خيانت ، تا آن هنگام كه خود را به آن چنان پستىاى نيالوده است كه وقتى به ياد او آورده شود و زشتى آن آشكار گردد ، خود شرمگين شود و مردم فرومايه پرده شرمشان دريده شده به عمل او فريفته گردند ( و قانون را پايمال كنند ) ،
چنين مردى در ميدان زندگى چون قمار باز ماهر است كه نخستين برد بهره را از قداح ( آلت مخصوص قمار ) خود منتظر است كه غنيمتى برايش فراهم سازد و بار باخت را از دوشش بردارد . اين است حال مسلمانى كه از خيانت مبرّا باشد كه از جانب خدا يكى از دو نيكى و زيبايى بهتر را انتظار دارد : يا دعوت خدائيست ( مرگش برسد و از
[ 292 ]
اللّه خير له ، و إمّا رزق اللّه ، فإذا هو ذو أهل و مال ، و معه دينه و حسبه . إنّ المال و البنين حرث الدّنيا ، و العمل الصّالح حرث الآخرة ، و قد يجمعهما اللّه تعالى لأقوام . [ 2 296 ] ( 2 )
