5 خلق الملائكة و خصائصها
ثمّ فتق ما بين السّماوات العلى ، فملأهنّ أطوارا من ملائكته ، منهم سجود لا يركعون و ركوع لا ينتصبون و صافّون لا يتزايلون ، و مسبّحون لا يسأمون ، لا يغشاهم نوم العيون و لا سهو العقول و لا فترة الأبدان و لا غفلة النّسيان ، و منهم أمناء على وحيه ، و ألسنة إلى رسله ، و مختلفون بقضائه و أمره ، و منهم الحفظة لعباده و السّدنة لأبواب جنانه ، و منهم الثّابتة في الأرضين السّفلى أقدامهم ،
و المارقة من السّماء العليا أعناقهم ، و الخارجة من الأقطار أركانهم ، و المناسبة لقوائم العرش أكتافهم ، ناكسة دونه أبصارهم ، متلفّعون تحته بأجنحتهم ،
مضروبة بينهم و بين من دونهم حجب العزّة و أستار القدرة ، لا يتوهّمون ربّهم بالتّصوير ، و لا يجرون عليه صفات المصنوعين ، و لا يحدّونه بالأماكن ، و لا يشيرون إليه بالنّظائر . ( 9 )
[ 97 ]
5 آفرينش فرشتگان و ويژگى آنها [ 1 ]
آنگاه ما بين آسمانهاى عالى را از هم گشود و خلال آنها را از انواع ملائكهاى پر كرد كه بعضى فقط در سجودند كه ركوع نكنند ، و بعضى در ركوعند كه هيچ بر پا نايستند و بعضى در صف ايستاده از موضع خود بيرون نروند ، و بعضى در تسبيحند كه خسته نشوند . آنها را خوابى كه چشم را بپوشاند و سهو عقلى و سستى بدن و غفلت و فراموشى فرانگيرد . قسمى ديگر از آنها امينهاى وحى و ترجمانهايى به طرف انبيايند و آمد و رفت كنندگان براى فرمان و امر او مىباشند . دسته ديگر پاسبانان براى بندگان و پرده داران درهاى بهشتها هستند . بعضى ديگر دستهاى هستند كه قدمهاشان در پستترين طبقات زمين ثابت است و سر و گردنشان از بالاترين آسمانها در گذشته اركان وجودشان از اقطار جهان بيرون است ، و شانههاى آنها با پايههاى عرش متناسب است ، و در برابر عرش از هيبت چشمها فرو خواباندهاند و در زير آن خود را به بالها در هم پيچيدهاند و ميان آنها و كسانى كه در مرتبه پايينتر از آنها هستند حجابهاى عزّت و پردههاى قدرت زده شده است ، پروردگارشان را در انديشه به صورتى تصوير ننمايند ، و بر او اوصاف مخلوقات را روا ندارند ، و او را در مكانها محدود نكنند ، و با مثلها و نظيرها او را مورد اشاره قرار ندهند . ( 9 )
[ 1 ] پس از تمام شدن اصول خلقت جهان و به راه افتادن سيّارگان ، انواع ملائكه و قواى مدبّره را كه مأمور تكميل و تدبير هستند ، بيان مىكنند .
آثار گوناگون و كارهاى حكيمانهاى كه در طبيعت ظاهر است كه همه مخالف خاصيّت اوليّه عناصر مىباشد ، مانند جذب ماده بر خلاف ميل طبيعى و تقسيم و تحليل و تبديل ، همه دلالت بر وجود چنين كارپردازانى دارند و چون آثار حكيمانه است ، پس ادراك و شعور دارند و آنها را بر چهارگونه تقسيم كرده است :
1 ملائكهاى كه ناظر جلال و عظمت حقّند و به عبادتش مشغولند كه بعضى به فراخور خلقت خود در سجودند ، بعضى در ركوعند ، بعضى قائمند و بعضى در تسبيحند ،
2 امينهاى وحى و ملائكه افاضه علومند ،
3 حافظان بندگان و الهام كنندگان مصالح و پردهداران و بازكنندگان درهاى بهشت به روى مردم مستعدند ،
4 حمله عرشند كه محيط به تمام اقطار و نافذ در همه جهات و رابط كلّى و حافظ نظامات و حدود عموميند . ( مترجم )
[ 98 ]