[ توضيح مترجم ]
[ مقدمه خطبه امير المؤمنين توصيف و بيان ] وضع عرب در زمان جاهليت است كه بر اثر ظهور پيغمبر اكرم و راهنمائى قرآن محكمترين مجتمع را تشكيل دادند و وسيعترين و راقيترين تمدن را پديد آوردند ، و كشورهاى بزرگ را فتح و اداره كردند ، ولى اشتباهاتى پى در پى رخ نمود و عوامل ضعف متدرجا رخنه كرد و اصول اسلام و تعليمات قرآن فراموش شد ،
نخستين اشتباه كه همه عوامل ديگر به دنبال آن روى آورد اشتباه در انتخاب سر پرست اسلامى بود كه امامت به خلافت و خلافت به سلطنت تبديل شد .