موضوع
توجّه پيوسته به بعد از مرگ ، و عبرت گرفتن از حوادث اين جهانى .
[ 266 ]
20 جهار العبر و من خطبة له عليه السّلام الإنتباه الدّائم للآخرة و الإعتبار من الدّنيا
فإنّكم لو عاينتم ما قد عاين من مات منكم ، لجزعتم و وهلتم ، و سمعتم و أطعتم ، و لكن محجوب عنكم ما قد عاينوا ، و قريب ما يطرح الحجاب ( 1 ) و لقد بصّرتم إن أبصرتم ، و أسمعتم إن سمعتم ، و هديتم إن اهتديتم ،
و بحقّ أقول لكم : لقد جاهرتكم العبر و زجرتم بما فيه مزدجر ، و ما يبلّغ عن اللّه بعد رسل السّماء إلاّ البشر [ 1 268 ] ( 2 )
[ 267 ]
20 فرياد هشدار دهندگان از جمله سخنان آن حضرت است توجّه پيوسته به جهان پسين و عبرت گرفتن از حوادث اين جهانى
اگر شما هم آنچه را در گذشتگان شما بىپرده و آشكارا مشاهده كردهاند ، به عيان و به روشنى مىديديد ، بىگمان به هراس آمده خود را مىباختيد و شنوا گشته فرمان مىبرديد ، و ليكن آنچه آنان مشاهده كردهاند ( در پس پرده حواس ظاهر و حجاب طبيعت ) از شما پنهان است ، و اندكى بيش نگذرد كه اين پرده ستبر از برابر چشم شما به كنار رود ( 1 ) به حقيقت چشم شما را هم ( در همين جهان ) بينا كردهاند اگر خود بخواهيد ببينيد ، و حقايق را به گوشتان رسانيدهاند اگر بخواهيد بشنويد ، و شما را هدايت كردهاند اگر بخواهيد به راه آييد ، بر پايه حقّ و راستى به شما مىگويم : عبرتهاى آموزنده به بانگ بلند به شما هشدار مىدهند ، و با آنچه مىتوان از كارهاى ناشايست و پيمودن راه انحرافى باز داشت ، باز پس رانده شدهايد ( شايد تكان خورده به هوش آييد . در هر زمان انتظار پيغمبر و كتابى نبايد داشته باشيد ) و بعد از پيام رسانان آسمان ، از طرف خدا جز بشر تبليغ نمىكند ، و حقايق الهى را به ديگران نمىرساند . [ 1 269 ] ( 2 )
[ 268 ]
[ 1 266 ] ما نقل مثل هذه الخطبة في مصادر أخرى :
« اصول الكافي » لثقة الاسلام الكليني الرازي :
محمّد بن يحيى العطّار ، عن بعض أصحابنا ، عن هارون بن مسلم ، عن مسعدة بن صدقة ،
عن أبي عبد اللّه ، عليه السّلام ، قال : قال أمير المؤمنين ، عليه السّلام :
« لا تختانوا ولاتكم ، و لا تغشّوا هداتكم ، و لا تجهّلوا أئمّتكم ، و لا تصدّعوا عن حبلكم فَتَفْشلُوا وَ تَذْهَبَ رِيْحُكُمْ ، و على هذا فليكن تأسيس أموركم ، و الزموا هذه الطّريقة ، فإنّكم لو عاينتم ما عاين من قد مات منكم ممّن خالف ما قد تدعون إليه ، لبدرتم و خرجتم و لسمعتم ، و لكن مّحجوب عنكم ما قد عاينوا ، و قريبا ما يطرح الحجاب » . ( ج 2 ، كتاب الحجّة ، حديث 1056 ) .
[ 269 ]
[ 1 267 ] ترجمه روايت منقول در « اصول كافى » :
محمّد بن يحيى العطّار ، به نقل از يكى از ياران ما ، او از هارون بن مسلم ، و او از مسعدة بن صدقة ، و او از ابى عبد اللّه [ جعفر بن محمّد الصادق ] عليه السلام و آن امام بزرگوار از قول امير المؤمنين عليه السلام نقل مىكند كه فرمود :
به واليان خود خيانت نكنيد ، و به رهبران راهنماى خود نيرنگ نزنيد ، و پيشوايان خود را به نادانى نيندازيد ، و از رشته پيوند وحدت خود پراكنده نشويد « كه در نتيجه سست گرديد و قدرت و شكوه شما از بين برود » . پس امور و اداره اجتماعتان بايد بر اين پايه گذاشته شده باشد و پيوسته همراه و عامل به اين روش باشيد . چه ، اگر شما بى گمان آشكارا چيزهايى را مىديديد كه كسان مرده شما ،
از جمله آنان كه مخالفت با چيزهايى كردهاند كه شما بدان دعوت شدهايد ، ديدهاند ، هر اينه بىدرنگ به سوى پذيرش دعوت شتافته از لاك مخالفت خود بيرون مىآمديد و حتما به حق گوش مىكرديد ، ليكن آنچه را مشاهده كردهاند بر شما پوشيده است . و به زودى پرده [ حواس و مادّه با مرگتان ] از برابر چشمان شما هم كنار مىرود .
