4 دو عامل محرك توجه
براى اينكه موضوعى بتواند توجه ما را بخود جلب نمايد ، يكى از دو عامل محرك يا مجموع آندو بايد بوجود بيايد . اين دو عامل محرك عبارتند از :
[ 261 ]
1 جالببودن خود موضوع مانند اينكه براى اولين بار يك شاخه گل را مىبينيم كه تا آن موقع نديده بوديم ، و اين گل بقدرى زيبا يا داراى اجزاء و تركيب متنوعى است كه توجه ما را به خود جلب مينمايد . از اين قسم عامل محرك است كه در مسير شناختهاى هدفگيرى شده به پديدههائى ميرسيم كه براى اولين بار آنها را مىبينيم ، مخصوصاً اگر احساس كنيم كه آن پديده به موضوع شناختهاى ما مربوط است مثلا در جريان يك آزمايش پديدهاى بعنوان معلول جريانى كه مورد آزمايش ما است بروز ميكند و توجه ما را به خود جلب مىكند . گاهى اتفاق مىافتد كه اين پديده فرعى با اهميتى بيشتر از آن موضوع كه براى شناخت مطرح كردهايم ، تلقى ميشود و بقول مولانا :
گفت معشوقم تو بودستى نه آن
ليك كار از كار خيزد در جهان
2 هدفى كه ما را به تكاپوى معرفتى وادار كرده است . اين قاعده كلى را درباره عامل هدف همواره بايد بخاطر بسپاريم كه كميت و كيفيت و موقعيتهاى مربوط به شناخت وابسته به هدفى است كه توجه ما را به خود جلب نموده است . از نظر كميت ممكن است هدفى را كه مورد پىجوئى ما است ، به صدها شناخت جزئى و كلى نيازمند بوده باشد . از نظر كيفيت شناختهاى هدفگيرى شده بايد بتوانند هدفى را كه مورد تعقيب ما است روشن بسازند ،
براى شناخت يك مسئله حقوقى موضوعاتى مربوط به روابط انسانها با يكديگر مطرح مىشوند ، نه پديدههاى گياهشناسى . هر هدفى را كه براى شناخت برمىنهيم ، در واقع حوزه معينى دارد كه ما تنها ميتوانيم با ورود به آن حوزه به هدف برسيم .
