در اين درگه شبى بيدار باشيد
اجزاء عالم هستى بيكران چنان بىسروصدا و خاموش بكار خود مشغولند كه ما در خواب رفتگان گهواره طبيعت چنين مىپنداريم كه همه كاينات اين جهان سترگ بخواب عميق فرو رفتهاند . همه ما ديدهايم كه وقتى شخص يا اشخاصى در پيرامون ما بخواب فرو روند ، تدريجاً ما را هم خواب در خود فرو ميبرد . آنچه كه درباره آن نمىانديشيم اينست گه گهواره ما با نظم و قانون حيرتانگيزى در حركت است وقتى كه بيدار ميشويم ، بهر سو مىنگريم حركت را با نظم و قانون مىبينيم ، قوانين همه علوم با گوياترين بيان بيصدا فرياد ميزنند :
قطرهاى كز جويبارى ميرود
از پى انجام كارى ميرود
پروين اعتصامى بلى خود همين قوانين ميگويند كه :
[ 176 ]
اگر يك ذره را برگيرى از جاى
خلل يابد همه عالم سراپاى
شبسترى و ميگويند :
خراميدن لاجوردى سپهر
همان گرد گرديدن ماه و مهر
مپندار كز بهر بازيگريست
سراپردهاى اينچنين سرسريست
در اين پرده يكرشته بيكار نيست
سر رشته بر ما پديدار نيست
براى كسيكه در اين دنيا در خواب خرگوشى فرو نرفته است ، بيدارى دستى كه گهوارهاش را مىجنباند ، كاملا پيدا است . و براى كسيكه از خواب خرگوشى رؤياهاى دلپذير و آرمانهاى زندگى را ميجويد ، نه تنها گرداننده گهوارهاش را بيدار نمىبيند ، بلكه حتى انسانهاى بيدار را كه همه لحظات زندگى خود را در اين سراى بيدار و بيدارى بخش سپرى ميكنند ، بخواب رفتگانى ميدانند كه فريادهاى « هشيار باشيد » ، « بيدار باشيد » ، « آگاه باشيد » آنانرا هذيانهاى خواب آلودگان تلقى ميكنند . بله ،
چون شما سوى جمادى ميرويد
آگه از جان جمادى كى شويد ؟
جمله اجزا در تحرك در سكون
ناطقان كانا اليه راجعون
ذكر تسبيحات اجزاء نهان
غلغلى افكنده در اين آسمان
جمله اجزاء زمين و آسمان
با تو ميگويند روزان و شبان
ما سميعيم و بصيريم و هوشيم
با شما نامحرمان ما خامشيم
خامشيم و نعره تكرارمان
مىرود تا پايتخت يارمان
مولوى براى كسيكه واقعاً از عشق برين برخوردار است ، چه سكونى و چه خوابى ؟ مگر كشش عشق برين كه او را در جاذبه كمال به تكاپو در ميآورد ،
مجالى به خواب و مستى ميدهد ؟ براى كسيكه فرا رسيدن ساعت تجسم گفتار و كردارهاى زشتس حتمى است ، چگونه ميتواند دست از پاك كردن درون از
[ 177 ]
نتايج رسوب شده آنها بردارد و در خواب راحت بيارامد ؟ 22 ، 23 ، 24 الا و انّه من لا ينفعه الحقّ يضرّه الباطل و من لا يستقيم به الهدى يجرّ به الضّلال الى الرّدى ( هشيار باشيد ، كسى را كه حق سودش نبخشد ، باطل ضررش خواهد زد و كسى را كه هدايت راستش نسازد ، گمراهى به هلاكتش خواهد كشيد )
