مهملات هم هستند ، شايسته حقايق نيستند .
من از مرحوم آيت‏الله‏صدرا علی‏الله‏مقامه شنيدم كه تاج‏نيشابوری در منبر
حرفهای مفت می‏گفت ، كسی به او اعتراض كرد كه اين حرفها چيست ، اين‏
همه اجتماع می‏شود چرا دو كلمه حرف حسابی نمی‏زنی ؟ گفت مردم لايق نيستند
! بعد هم با يك دليل ، به اصطلاح ثابت كرد .
مردم‏عوام يعنی توده مردم ، منطقی در برابر خواص دارند ، و اين منطق را
اغلب بكار می‏برند . می‏گويند : ماهی از سر گنده گردد نی‏زدم . علماء به‏
منزله سرماهی هستند و ما دم‏ماهی . ولی حقيقت اين است كه در اين تقصير و
در اين مسؤوليت ، هم خواص مسؤولند و هم عوام . اين را بدانيد كه عامه‏
مردم و توده مردم هم در اين مسائل شريكند . در اين جور مسائل اين توده‏
مردم هستند كه حقايق‏كشی می‏كنند و خرافات را اشاعه می‏دهند .
حديث معروفی است و علماء برای آن اعتبار قائل شده‏اند كه شخصی از
امام‏صادق عليه‏السلام در ذيل آيه شريفه : « و منهم اميون لا يعلمون الكتاب‏
الا امانی »( 1 ) ( در اينجا خدا از عوام يهود انتقاد می‏كند . با اينكه‏
خدا عوام را بی‏سواد ، امی و درس‏ناخوانده معرفی می‏كند ، در عين‏حال از
همين عوام در قرآن انتقاد می‏كند و آنها را مسؤول می‏شناسد ) سؤال می‏كند كه‏
آقا ! علمای يهود مسؤول بوده‏اند درست ، عوام چه مسؤوليتی دارند ؟ اينها
عوام بودنشان عذرشان است ( حديث مفصل است ) امام ( ع ) فرمود اين‏جور
نيست . مسائلی هست كه احتياج به درس خواندن دارد ، فقط درس خوانده‏ها
آنها را درك می‏كنند ،

پاورقی :
1 - سوره بقره آيه . 78

92