درباره فتنه بنی اميه ايشان كلمات زيادی دارند . يكی از خصوصياتی كه‏
علی عليه السلام برای بنی اميه ذكر می‏كند اين است كه می‏گويد مساوات‏
اسلامی به دست اينها بكلی پايمال خواهد شد و آنچه كه اسلام آورده بود كه‏
مردم همه برابر يكديگر هستند ديگر در دوره بنی اميه وجود نخواهد داشت .
مردم تقسيم خواهند شد به آقا و بنده و شما ( مردم ) ، بنده آنها در عمل‏
خواهيد بود . در جمله‏ای چنين‏می‏فرمايد :
« حتی لا يكون انتصار احدكم منهم الا كانتصار العبد من ربه » ( 1 ) كه‏
خلاصه‏اش اين است كه برخورد شما با اينها شبيه برخورد يك بنده با آقا
خواهد بود ، آنها همه آقا خواهند بود و شما حكم برده و بنده را خواهيد
داشت ، كه در اين زمينه مطلب خيلی زياد است .
دوم چيزی كه باز در كلمات اميرالمؤمنين ، در پيش بينی‏های ايشان آمده‏
است كه بعد رخ داد ، سر به نيست شدن ، به اصطلاح روشنفكران بعد از ايشان‏
است . تعبير حضرت چنين است : « عمت خطتها و خصت بليتها » ( 2 ) اين‏
بليه‏ای است كه همه جا را می‏گيرد ولی گرفتاريهايش اختصاص به يك طبقه‏
معين پيدا می‏كند . تعبير حضرت تعبير بسيار عالی و خوبی است . اين طور
می‏فرمايند : « و اصاب البلاء من ابصر فيها ، و اخطا البلاء من عمی عنها »
( 3 ) . هر كس كه بصيرتی داشته باشد و به قول امروز روشنفكر باشد ، هر
كس كه فهم و دركی داشته باشد ، اين بلا و فتنه ، او را می‏گيرد . زيرا
نمی‏خواهند آدم چيز فهمی وجود داشته باشد . و تاريخ نشان می‏دهد كه‏

پاورقی :
3 - 2 - 1 - نهج البلاغه فيض الاسلام خطبه 92 ص . 274

267