بدبخت هنوز اين طور احساس نمی‏كنم ، هنوز خيال می‏كنم كه به تنهايی كافی‏
هستم . همكار يعنی چه ؟ همفكر يعنی چه ؟ همگام يعنی چه ؟ من بايد به‏
تنهايی كار بكنم . ولی موسی می‏گويد : خدايا كار تبليغ است ، كار هدايت‏
است ، كار ارشاد مردم است ، من پيغمبر به تنهايی از عهده اين كار
برنمی‏آيم ، خدايا برای من يك شريك ، كمك و معاون بفرست . كانديد هم‏
می‏كند ، برادرم هارون از هر جهت مرد لايقی است ، خدايا او را به كمك من‏
بفرست . « كی نسبحك كثيرا و نذكرك كثيرا » ( 1 ) برای چه ؟ اخلاص‏
خودش را ذكر می‏كند : خدايا ما هيچ هدفی نداريم جز اينكه مسبح تو را در
دنيا زياد بكنيم ، حق پرست را در دنيا زياد كنيم . برای اين است كه من‏
اين تقاضاها را از تو دارم و اين كمكها را از تو می‏خواهم .
قرآن عين همينها را درباره پيغمبر اكرم ذكر می‏كند ولی به صورت امور
تحقق يافته . در مورد موسی به صورت خواسته او ذكر می‏كند كه البته‏
مستجاب شد . معلوم می‏شود كه خدا پيغمبر را نيز برای همين هدف و رسالت‏
و ايده ، مؤيد كرد به همان خواستهای موسی بن عمران . می‏فرمايد :
« بسم الله الرحمن الرحيم الم نشرح لك صدرك »( 2 ) ای پيامبر ، ای‏
حبيب ما ، آيا ما سينه ترا باز نكرديم ؟ ( سينه باز در عربی كنايه از
روح وسيع است ) آيا روح تو را وسيع نكرديم ؟ ترا دريا دل نكرديم ؟
« و وضعنا عنك وزرك »( 3 ) . و زر يعنی بار سنگين ، به گناه هم كه وزر
می‏گويند به

پاورقی :
1 - سوره طه ، آيات 32 تا . 34
2 - سوره انشراح آيه . 1
3 - سوره انشراح آيه . 2

353