قطعی است ، ولی اگر اين چهار تا جمع نشود شكلهای مختلفی پيدا میشود .اولين شرط موفقيت يك پيام ، عقلی بودن ، قدرت و نيرومندی محتوای آناست . يعنی اينكه خود آن پيام ، برای بشر چه آورده باشد ، با نيازهایبشر چگونه انطباق داشته باشد ، يعنی چگونه برآورنده نيازهای بشر باشد .بشر صدها نياز دارد ، نيازهای فكری ، احساسی ، عملی ، اجتماعی و مادیدارد . يك پيام نه تنها نبايد بر ضد نيازهای بشر باشد بلكه بايد موافق ومنطبق بر آنها باشد . يك پيام در درجه اول بايد منطقی باشد ، يعنی باعقل و فكر بشر سازگار باشد ، به گونهای باشد كه جاذبه عقل انسان آن را بهسوی خودش بكشد . يك پيام اگر ضد منطق و عقل باشد ولو مثلا احساسی باشد ،برای مدت كمی ممكن است دوام پيدا بكند ، ولی برای هميشه قابل دوامنيست . اين است كه در قرآن كريم دائما دم از تعقل و تفكر میزند . قرآنهرگز عقل و منطق را ترك نكرده است ، بلكه از عقل و منطق به عنوان يكپايه برای خود استفاده كرده و دعوت به تعقل نموده است . همچنين برای اينكه محتوای يك پيام غنی و نيرومند باشد ، بايد بااحساسات بشر انطباق داشته باشد : انسان كانونی دارد غير از كانون عقلی وفكری به نام كانون احساسات كه آن را نمیتوان ناديده گرفت . توافق وهماهنگی با احساسات و تا حدی اشباع احساسات عالی و رقيق بشر و نيزهماهنگی با نيازهای زندگی و نيازهای عملی و عينی بشر ، از ديگر شرايط غنیبودن ، محتوای يك پيام است . اگر پيامی با نيازهای طبيعی بشر ضديتداشته باشد ، |