هم جدم فرمود : « ان الله شاء ان يرهن سبايا » ( 1 ) ، اينجا يك توضيح‏
مختصر برايتان عرض بكنم : اين جمله « ان الله شاء ان يرك قتيلا يا ان‏
الله شاء ان يراهن سبايا » يعنی چه ؟ اين مفهومی كه الان من عرض می‏كنم ،
معنايی است كه همه كسانی كه آنجا مخاطب اباعبدالله بودند ، آن را
می‏فهميدند ، نه يك معمايی كه امروز گاهی در السنه شايع است . كلمه‏
مشيت خدا ، يا اراده خدا كه در خود قرآن بكار برده شده است در دو مورد
بكار می‏رود كه يكی را اصطلاحا اراده تكوينی و ديگری را اراده تشريعی‏
می‏گويند . اراده تكوينی يعنی قضاء و قدر الهی است كه اگر چيزی قضا و قدر
حتمی الهی به آن تعلق گرفت ، معنايش اين است كه در مقابل قضا و قدر
الهی ديگر كاری نمی‏شود كرد .
معنای اراده تشريعی اين است كه خدا اين طور راضی است ، خدا اين چنين‏
می‏خواهد . مثلا اگر در مورد روزه می‏فرمايد : « يريد الله بكم اليسر و لا
يريد بكم العسر »( 2 ) يا در مورد ديگری كه ظاهرا زكات است ، می‏فرمايد
: « يريد ليطهركم »( 3 ) مقصود اين است كه خدا كه اين چنين دستوری داده‏
است ، اين طور می‏خواهد يعنی رضای حق در اين است . خدا خواسته است تو
شهيد باشی ، جدم به من گفته است كه رضای خدا در شهادت توست . جدم به‏
من گفته است كه خدا خواسته است اينها اسير باشند ، يعنی اسارت اينها
رضای حق است ، مصلحت است و رضای حق هميشه در مصلحت است و مصلحت‏

پاورقی :
1 - همان مدرك .
2 - سوره بقره ، آيه . 185
3 - سوره مائده ، آيه . 6

317