دارد ، آنقدر گوشه و كنايه و تحقير دارد ، و آنقدر خشونت دارد كه طرف‏
نمی‏خواهد بپذيرد .
وقتی كه خداوند موسی و هارون را برای دعوت فردی مثل فرعون می‏فرستد ،
جزء دستورها در سبك و متد دعوت فرعون می‏فرمايد : « فقولا له قولا لينا
لعله يتذكر او يخشی »( 1 ) با اين مرد متكبر و فرعون به تمام معنا ( كه‏
ديگر كلمه فرعون نام تمام اين گونه اشخاص شده ) با نرمی سخن بگوييد ،
وقتی كه شما با چنين مردم متكبری روبرو می‏شويد ، كوشش كنيد كه به سخن‏
خودتان نرمش بدهيد ، نرم با او حرف بزنيد ، باشد كه متذكر بشود ، و از
خدای خودش ، از رب خودش بترسد . البته موسی عليه السلام و هارون ، نرم‏
و ملايم سخن گفتند ولی او اين قدر هم لايق نبود .
قرآن كريم درباره پيغمبر اكرم می‏فرمايد : « فبما رحمه من الله لنت لهم‏
ولو كنت فظا غليظ القلب لانفضوا من حولك فاعف عنهم و استغفر لهم و
شاورهم فی الامر فاذا عزمت فتوكل علی الله ان الله يحب المتوكلين »(2).
به موجب رحمت و عنايت الهی ، تو با مردم نرم هستی ، نرمش داری ، اخلاق‏
و گفتار تو نرم است ، از خشونت اخلاقی و خشونت در گفتار پرهيزداری .
راجع به سبك بيان پيغمبر اكرم داستانهای زيادی هست كه نشان می‏دهد
پيغمبر چقدر از خشونت در سخن پرهيز داشته است . قرآن خطاب به پيغمبر
می‏گويد اگر تو يك آدم درشتخو و سنگين دلی بودی ، با همه قرآنی كه در
دست داری ،

پاورقی :
1 - سوره طه آيه . 44
2 - سوره آل عمران آيه . 159

248