اخلاص ، مسئله كوچكی نيست . قرآن هم به همين جهت است كه ظاهرا از زبان‏
همه انبياء ، اين سخن را می‏گويد كه « ما اسئلكم عليه من اجر »( 1 ) ، من‏
مزدی برای تبليغ خودم نمی‏خواهم چون ناصحم ، ناصح و خيرخواه در عمل خودش‏
بايد نهايت اخلاص را داشته باشد .
مسئله ديگر ، مسئله متكلف نبودن است . تكلف ، در موارد مختلفی بكار
می‏رود و در واقع به معنی به خود بستن است كه انسان چيزی را به زور به‏
خود ببندد . اين ، در مورد سخن هم به كار می‏رود . به افرادی كه در سخن‏
خودشان به جای اينكه فصيح و بليغ باشند ، الفاظ قلمبه و سلمبه بكار
می‏برند ، می‏گويند متكلف .
در حديث است كه كسی در حضور پيغمبر اكرم صلی الله عليه و آله و سلم‏
در صحبتهای خود كلمه پردازيهای قلمبه و سلمبه می‏كرد . پيغمبر اكرم فرمود:
« انا و اتقياء امتی برآء من التكلف » من و پرهيزكاران امتم از اينگونه‏
حرف زدن و بخود بندی در سخن ، بری و منزه هستيم ، پرهيز می‏كنيم . تكلف‏
غير از فصاحت است . اصلا فصاحت خودش روانی و عدم تكلف و تعقيد در سخن‏
است . از زبان پيغمبران در زمينه تبليغ آمده است : « ما انا من‏
المتكلفين »( 2 ) . آنطور كه مفسرين گفته‏اند اين جمله ظاهرا ناظر به اين‏
مطلب نيست كه من در سخنم متكلف نيستم، بلكه منظور اين است كه در آنچه‏
می‏گويم متكلف نيستم يعنی چيزی را كه

پاورقی :
1 - سوره ( ص ) آيه . 86
2 - سوره ( ص ) آيه . . 86

244